بررسی حکم فقهی و حقوقی افترا و قذف در فضای مجازی

نوشته شده توسط وکیل جرایم سایبری در ۱۴ شهریور ۱۳۹۶ در بخش جرایم رایانه ای-اینترنتی-سایبری, وکیل جرایم اینترنتی, وکیل جرایم رایانه ای | بدون دیدگاه

چکیده:
با توسعه فضای مجازی و گسترش کاربرد فنّاوری اطلاعات در زندگی روزمره افراد، برخی تخلفات و سوءاستفاده‌هایی رواج یافته که با عنوان «جرایم رایانه‌ای» شناخته می‌شوند. به دلیل گسترش کاربران فضای مجازی، انواع و چگونگی وقوع جرایم رایانه‌ای روزبه‌روز بیشتر شده و پرسش‌های فراوانی را پیش روی پژوهشگران در حوزه فقه و حقوق قرار داده است. این مقاله به بررسی و بیان احکام فقهی و حقوقی جرایم قذف و افتراء از طریق رایانه و در فضای مجازی، که از جرایم علیه اشخاص می‌باشند، پرداخته است. این پژوهش به‌صورت کتابخانه‌ای و با قاستفاده از مستندات و مکتوبات موجود و مطالعه تطبیقی کتب فقهی و قوانین وضع‌شده در این زمینه و مصاحبه با برخی فقها و استفاده از نظرات فقهی و استفتائات ایشان جمع‌آوری و تدوین ‌شده است. در قانون جرایم رایانه‌ای برای افترا، مجازات نقدی و حبس پیش‌بینی شده است. فقها نیز برای افترای رایانه‌ای قائل به تعزیرند. همچنین قذف که از جمله جرایم حدی است، هرچند در قانون جرایم رایانه‌ای به آن اشاره‌ای نشده، ولی با توجه به اطلاقات قوانین سنتی، حکم آن حدّ است و اکثر فقهای معاصر نیز مرتکب قذف در فضای مجازی را همانند محیط واقعی، مستوجب حدّ می‌دانند.

نویسندگان: حجت ارشاد حسینی ,مجید وزیری

دانلود مقاله

بیشتر بخوانید

بررسی مفهوم شناسی جرایم رایانه ای، جرایم اینترنتی و جرایم سایبری

نوشته شده توسط وکیل جرایم سایبری در ۱۱ شهریور ۱۳۹۶ در بخش جرایم رایانه ای-اینترنتی-سایبری, مقالات علمی آموزشی, وکیل جرایم اینترنتی, وکیل جرایم رایانه ای, وکیل جرایم سایبری | بدون دیدگاه

با شیوع استفاده از رایانه، اینترنت و ابزارهای الکترونیکی مانند تلفن همراه، دستگاههای پرداخت و … در زندگی شخصی و روابط اداری، بزهکاری و تخلف در استفاده از این ابزارها نیز، واقعه ای اجتناب ناپذیر است.

به گزارش ایسنا، آنچه امروز تحت عنوان جرائم رایانه ای، جرایم اینترنتی و جرایم فضای سایبری نام برده می شود، مجموعه ای از همین تخلفات و بزهکاری هاست که از طریق رایانه و ابزارهای الکترونیکی یا موثر بر رایانه واقع می شود و مصادیق متعددی از آن نیز در ذهن ما نقش بسته است.

اما نکته قابل تامل این است که در بسیاری از محافل علمی و پژوهش های تخصصی در رابطه با اینگونه جرایم اصطلاح جرایم رایانه ای، اینترنتی و سایبری به طور مشترک بکار می رود و حتی در قانون جرایم رایانه ای مصوب مجلس شورای اسلامی سال ۱۳۸۸ کشورمان نیز از واژه جرایم رایانه ای استفاده شده است.

آیا سه واژه جرایم رایانه ای، اینترنتی و سایبری در یک معنا بکار می روند یا دارای مفهومی متفاوت هستند. در مقاله حاضر سعی نمودیم با مفهوم شناسی این سه واژه، تفاوت معنای این سه اصطلاح را مورد بررسی قرار دهیم.

اما بر اساس این تحقیق می توان چنین گفت که : با ورود رایانه ، اینترنت و فضای سایبر، جرائم رایانه ای و اینترنتی و سایبری نیز بوجود آمد. که می توان این جرایم را به سه نسل طبقه بندی نمود. نسل اول با عنوان جرایم رایانه ای که تا اواخر دهه ۱۹۸۰ می‌باشد شامل سرقت و کپی برداری از برنامه‌ها و جرائم علیه حریم خصوصی اشخاص مانند سرقت از آثار و تحقیقات افراد بود.

نسل دوم که تحت عنوان جرائم اینترنتی یا جرایم علیه داده‌ها نامیده می‌شود تا اواخر دهه ۱۹۹۰ ادامه داشته است. در این دهه تمامی جرائم علیه تکنولوژی اطلاعاتی، ارتباطاتی، کامپیوتری، ماهواره ای و شبکه‌های بین المللی تحت عنوان جرائم علیه داده‌ها اطلاق می‌شود. نسل سوم که از اواسط دهه ۱۹۹۰ شروع می‌شود تحت عنوان جرائم سایبر یا جرائم در محیط سایبر معروف گردید.

تعریف فضای سایبر (Cyber space)
فضای سایبر عبارتی است که در دنیای اینترنت، رسانه و ارتباطات بسیار شنیده می‌شود. و بهترین معادل فارسی آن فضای مجازی است.

واژه سایبر از لغت یونانی Kybernetes به معنی سکاندار یا راهنما مشتق شده است. نخستین بار این اصطلاح (سایبرنتیک) توسط ریاضیدانی به نام نوربرت وینر Norbert Wiener در کتابی با عنوان سایبرنتیک و کنترل در ارتباط بین حیوان و ماشین در سال ۱۹۴۸ بکار برده شده است. سایبرنتیک علم مطالعه و کنترل مکانیزم ها در سیستم‌های انسانی، ماشینی (و کامپیوتر ها) است.

سایبر پیشوندی است برای توصیف یک شخص، یک شی، یک ایده و یا یک فضا که مربوط به دنیای کامپیوتر و اطلاعات است. در طی توسعه اینترنت واژه های ترکیبی بسیاری از این کلمه سایبر بوجود آمده است که به تعدادی از آنها اشاره می کنیم:

فضای سایبر(Cyberspace)، حقوق سایبری ( cyber law ) شهروند سایبر (Cybercitizen) ، پول سایبر (Cyber cash)، فرهنگ سایبر ( Cyber culture )، جرایم سایبری ( cyber crime ) ، راهنمایی فضای سایبر ( Cyber Coach ) ، تجارت سایبر ( Cyber business ) ، کانال سایبر (channel Cyber ) و ….
واژه فضای سایبر نخستین بار ویلیام گیبسون William Gibson نویسنده داستان علمی تخیلی در کتاب نورومنسر Neuromancer در سال ۱۹۸۴ به کار برده است.

فضای سایبر در معنا به مجموعه هایی از ارتباطات درونی انسانها از طریق کامپیوتر و مسائل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی گفته می شود.

یک سیستم آنلاین یا یک تلفن همراه یا یک دستگاه خودپرداز نمونه ای از فضای سایبر است که کاربران آن می‌توانند از طریق آن با یکدیگر ارتباط بر قرارکنند. بر خلاف فضای واقعی، در فضای سایبر نیاز به جابجایی‌های فیزیکی نیست و کلیه اعمال فقط از طریق فشردن کلیدها یاحرکات ماوس صورت می‌گیرد.

این عدم جابجایی فیزیکی، محققان را واداشت که به مطالعه برخی شباهت‌های فضای سایبر با حالت های نا هشیاری، بخصوص حالت‌های ذهنی‌ای که در رویا ها ظاهر می‌شوند، بپردازند.

تعریف جرایم رایانه ای ( computer crime )
پروفسور اولریش زیبر یکی از صاحب نظران معروف حقوق جزای رایانه معتقد است امروزه اجماع بین‌المللی براین است که جرم رایانه‌ای باید به طور کامل تعریف شود.

بنابراین تعریف کامل پذیرفته شده توسط گروه متخصصان oecd در سال ۱۹۸۳میلادی اصطلاح جرم رایانه‌ای بدین ترتیب تعریف شده: هرگونه رفتار غیرقانونی، غیراخلاقی یا غیرمجاز که مشتمل بر داده‌پردازی اتوماتیک یا انتقال داده‌ها باشد. مطالعات جدید مفاهیم وسیع‌تر و پیشرفته‌تری را از مجرمیت داده‌ها، یا جرم اطلاعاتی ارائه می‌کند.

پروفسورشیک یکی از حقوقدانان برجسته اتریشی در تعریف جرم رایانه‌ای چنین می‌گوید: جرم رایانه‌ای به هر عمل مجرمانه‌ای گفته می‌شود که در آن رایانه وسیله یا هدف ارتکاب جرم باشد.

برخی معتقدند گوناگونی تعاریف ارائه شده از جرم رایانه‌ای ناشی از اختلاف در دیدگاه‌هاست. برخی آن را ناشی از تفاوت در میزان دانش و آگاهی صاحب نظران می‌دانند؛ اما به نظر می‌رسد مشکلات موجود در تعریف جرم رایانه‌ای بیشتر از ماهیت این جرم ناشی می‌شود چگونه می‌توان تعریفی جامع و کامل از جرمی ارائه کرد که طیف وسیعی از اعمال، از نوشتن یک نامه توسط کارمند در رایانه‌ای گرفته تا بهره‌ برداری از رایانه برای اختلاس میلیون‌ها دلار، را دربرگیرد.

هنوز این مجادلات پیرامون جرایم رایانه‌ای در میان صاحب نظران ادامه داشت. که با بروز اینترنت نوع دیگری از جرایم با عنوان جرایم اینترنتی مطرح گردید. و هنوز این واژه به بحث و مناظره در محافل علمی و تخصصی کشیده نشده بود که واژه جدیدی از جرایم رایانه‌ای تحت عنوان جرم سایبر در حال شکل‌ گیری بود. پیدایش و شیوع جرایم تحت عنوان جرم سایبر بر پیچیدگی و دشواری ارائه تعریف کامل از جرم رایانه‌ای افزود و خود به مشکلی نو بدل شد.

تعریف گسترده جرایم رایانه ای و جرایم اینترنتی و جرایم سایبری
تا کنون تعاریف گوناگونی از جرم رایانه ای از سوی سازمان ها ومتخصصان ارائه شده که وجود تفاوت بیانگر ابهامات موجود درماهیت و تعریف این نوع از جرایم است. جرم رایانه ای یا جرم در فضای مجازی (سایبرکرایم ) دارای دو معنی است.

جرم رایانه ای عبارت از جرایمی است که در فضای سایبر رخ می دهد . و در تعریف گسترده :
هر فعل یا ترک فعلی که در و یا از طریق یا به کمک رایانه یا از طریق اتصال به اینترنت ، چه به طور مستقیم یا غیرمستقیم رخ می دهد و توسط قانون ممنوع گردیده و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است ، جرم رایانه ای نامیده می شود.

با توجه به این تعریف جرایم رایانه ای را می توان به سه دسته تقسیم کرد :
دسته اول : جرایمی هستند که در آنها کامپیوتر و تجهیزات جانبی آن موضوع جرم واقع می شود. مانند: سرقت ، تخریب و….
دسته دوم : جرایمی هستند که در آنها کامپیوتر به عنوان ابزار ارتکاب جرم به کارگرفته می شود که معمولا از طریق شبکه های رایانه ای و اینترنت رخ می دهد. مثل کلاهبرداری ، جعل و سرقت رایانه ای و ….
دسته سوم : جرایمی هستند که می توان آنها را جرایم سایبری نامید که در فضای مجازی به وقوع می پیوندداما آثار آنها در دنیای واقعی ظاهر می شود. مانند نفوذ غیر مجاز،شنود غیر مجاز، انتشار ویروس ،کرم های رایانه ای و …

سیر تیپیک اصطلاحات حقوق رایانه ای ، حقوق اینترنتی و حقوق سایبر

۱-اصطلاح حقوق رایانه ( computer law ) و جرایم رایانه ای

در دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی که سال های تولید ابر کامپیوتر ها و ورود آنها در شرکتهای بزرگ بمنظور انجام امور حسابداری ، توزیع کالا و نگهداری حسابها بود .اولین جرم رایانه ای در این دهه توسط رویس که حسابدار یک شرکت عمده فروش میوه و سبزی بود رخ داد.

او با نوشتن یک برنامه و تغییر در داده ها مبالغی را در حسابی جدا واریز می کرد و در زمانهای خاص با صدور چک مبلغ را به نفع خود از حساب شرکت خارج می نمود.

در این دهه کامپیوترهای کوچکتر با توان محاسباتی بیشتر تولید شد و علم برنامه نویسی پیشرفته تر شد و در این دهه اکثر شرکتها کلیه برنامه ها ومحاسبات مالی خود را با رایانه انجام می دادند.

در دهه ۱۹۷۰ جرایم کلاهبرداری ، جعل و جاسوسی رایانه ای اتفاق افتاد و حقوق جزا به سمت رشته جدید حقوق کیفری اطلاعاتی رفت و اصطلاح حقوق رایانه ، حقوق تکنولوژی اطلاعات ( IT law ) و تبعا جرایم رایانه ای و جرایم علیه تکنولوژی اطلاعات از اواخر همین دهه مطرح شد.

۲-اصطلاح جدید حقوق شبکه ( network law ) و حقوق اینترنت ( internet law )

در این دهه ۱۹۸۰ نرم افزارها تولید شدند و کلیه پرداختهای الکترونیکی و امور اداری ادارات توسط رایانه به شکل ساده انجام می شد. در این دهه سازمان توسعه اقتصادی اروپا OECD برای اولین بار لیستی ۵ گانه از جرایم رایانه ای ارائه کرد.

همچنین این دهه آغاز شروع به کار شبکه ها، پایگاههای داده و تا حدودی اینترنت بود و جرایمی مانند کپی رایت نرم افزار، نفوذ به حریم خصوصی، مالکیت اطلاعات و… مورد بحث قرار گرفت. در این دهه دو اصطلاح جدید حقوق شبکه و حقوق اینترنت و در پی آن جرایم شبکه ای و جرایم اینترنتی مورد توجه حقوقدانان قرار گرفت.

۳-اصطلاح حقوق سایبر و جرایم سایبری

در دهه ۱۹۹۰ تکنولوژی اطلاعات در زمینه بانکداری ، امور اداری و مالی به صورت پیشرفته و همچنین امور تولید و آموزش و… به شدت افزایش یافت. و در سال ۱۹۹۴ اصطلاح سایبرcyber و فضای مجازی یا سایبر اسپیس و حقوق سایبر و جرایم سایبری cyber crime مطرح شد.

شورای اروپا می گوید : منظور از فضای سایبر در مباحث حقوقی ترکیبی از عناصر زیر می باشد.
کامپیوتر + مودم + مخابرات (ماهواره ) با ویژگی شبیه سازی و مجازی

تاریخچه جرایم رایانه ای در ایران

در خصوص تاریخ وقوع جرم رایانه ای در ایران، نمی توان وقوع آنرا با سال ۱۳۴۱ که رایانه وارد ایران شد همزمان دانست. کار برد رایانه در سالهای اولیه بسیار محدود بوده و در دهه ۵۰ و ۶۰ کم کم بر تعداد رایانه های موجود در ایران و همچنین وسعت برنامه های رایانه ای افزوده شد به دلیل عدم وجود قانون مدون و آمار دقیق از جرائم و سوء استفاده از رایانه نمی توان تاریخچه ای مشخص بیان نمود.

با توجه به گسترش رایانه و تکنولوژی اطلاعات در ایران با گسترش تخلفات مرتبط با کپی و تکثیر غیر مجاز نرم افزارها و برنامه های رایانه ای سرانجام پس از سالها بحث و بررسی قانون حمایت از پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه ای در دی ماه ۱۳۷۹ تصویب شد که آئین نامه اول آن نیز در ۷۰ ماده تهیه و در اواخر سال ۱۳۸۰ جهت بررسی و تصویب به هیات وزیران ارسال شد.

و در سال ۱۳۸۱ نیز طرح قانون تجارت الکترونیکی تهیه که نهایتاً متن آن در سال ۱۳۸۲ به تصویب نهایی مجلس شورای اسلامی رسید. از جمله موارد مهمی که می‌توان به آنها شاره نمود عبارتند از: جرم انگاری جعل، کلاهبرداری کامپیوتری، حمایت کیفری از حقوق مصرف کننده، حمایت از داده‌ها و کپی رایت.

براساس اطلاعات موجود اولین جرم اینترنتی در ایران در تاریخ ۲۶ خرداد ۱۳۷۸ به وقوع پیوست. که در آن یک کارگر چاپخانه و یک دانشجوی کامپیوتر در کرمان اقدام به جعل چک های تضمینی مسافرتی کردند و چون تفاوت و تمایز چندانی بین جرم کامپیوتری و جرم اینترنتی وجود ندارد، عمل آنها به عنوان جرم اینترنتی محسوب می شود.

بعد از این بود که گروه های هکر جرم های دیگری را مرتکب می شدند، مواردی چون جعل اسکناس، اسناد و بلیطهای شرکت های اتوبوسرانی، جعل اسناد دولتی از قبیل گواهینامه، کارت پایان خدمت، مدرک تحصیلی و جعل چک های مسافرتی و عادی بخشی از این جرایم اینترنتی هستند.

نتیجه گیری

در این مقاله ما در مورد مفهوم سه واژه جرایم رایانه ای، جرایم اینترنتی و جرایم سایبری، چگونگی بوجود آمدن این جرمها، تعاریف و سیرتیپیک مباحث حقوق رایانه، حقوق شبکه و اینترنت و حقوق سایبر بحث کردیم.

هدف ما از طرح این مباحث آشنایی با مفهوم حقیقی این واژه ها بود. چون در اکثر محافل علمی علی الخصوص حقوق دانان هنوز تفاوتی برای این واژگان قائل نبوده و به اشتباه هر سه مورد را در جاهای مختلف بصورت یکسان بکار می گیرند.

با تعاریفی که از جرایم رایانه ای، اینترنتی و سایبری مطرح شد. مشخص گردید این سه واژه به نوعی با هم متفاوت هستند و وجه مشترک هر سه وجود نقش سیستم های رایانه ای می باشد. و فقط ارتباط این واژگان در کاربرد رایانه در همه موارد است اما در نوع جرایم و ادله دیجیتال متفاوت هستند و به نوعی جرایم اینترنتی و سایبری نوع تکامل یافته جرایم رایانه ای هستند.

علی ایحال با تعریفی که از جرم رایانه ای داریم به آن دسته از اعمال مجرمانه ای که صرفا در رایانه های غیر متصل به شبکه ها صورت می گیرد جرایم رایانه ای و به جرایمی که از طریق اتصال رایانه ها به هم و از طریق اتصال به شبکه های رایانه ای و اینترنت صورت می گیرد.

جرایم رایانه ای و در نهایت به عمده جرایمی که به وسیله ابزارهای الکترونیکی و سیستم های رایانه ای مبتنی بر زیر ساخت مخابراتی با قابلیت شبیه سازی مجازی رخ می دهند جرایم سایبری گفته می شود.

و به احتمال زیاد منشا انتخاب عنوان قانون جرایم رایانه ای برای قانون مصوب مجلس در سال ۱۳۸۸ همین مساله بوده است. که با توجه به وجود جرایم سایبری و اینترنتی در این قانون ، عنوان انتخابی قانون جرایم رایانه ای می باشد. همین مسئله است که رایانه وجه مشترک و منشا هر سه نسل جرایم بوده است.

های وب ایران با وودافون قرارداد مشارکت بست

نوشته شده توسط موسسه توسعه حقوق فناوری اطلاعات برهان|وکالت دادگستری در ۳ شهریور ۱۳۹۵ در بخش حقوق فضای مجازی, رگولاتوری, وکیل جرایم رایانه ای, وکیل جرایم سایبری | بدون دیدگاه

شرکت های وب، ارایه دهنده خدمات ارتباطات ثابت (FCP) پس از حدود ۹ ماه مذاکره بالاخره با گروه مخابراتی وودافون برای مشارکت و همکاری توافق کرد.

رونمایی از فاز اول دولت الکترونیک تا سه هفته آینده

نوشته شده توسط موسسه توسعه حقوق فناوری اطلاعات برهان|وکالت دادگستری در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۵ در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات, وکیل جرایم رایانه ای | بدون دیدگاه

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهار امیدواری کرد که با برنامه ریزی های صورت گرفته تا سه هفته دیگر فاز اول دولت الکترونیک رونمایی شود.

به گزارش سایبرلا (CYBER–LAW) به نقل از میزان: محمود واعظی با اشاره به اقدامات انجام شده از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حوزه آی. سی. تی گفت: از موضوعات مهم در این زمینه مسئله پست بود که در این راستا وزارتخانه در دو سال اخیر به دنبال متحول کردن این بخش بوده است.

وی تاکید کرد: در این راستا ما پست هوشمند را طراحی و راه اندازی کردیم تا خدمات بیشتری به مردم داده شود همچنین پست بانک نیز دارای جایگاه بسیار برجسته ای برای ایجاد رونق کسب و کار و توسعه در روستاها و مناطق محروم است.

واعظی با اشاره به نگاه دولت به بخش آی سی تی گفت: قطعا این حوزه به عنوان پیشران و زیرساخت توسعه کشور محسوب می شود و در بسیاری از کشورهای پیشرفته نقش مهمی داشته و قطعا زیرساخت توسعه کشور باید مجهز به آی.سی.تی شود.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: با توجه به این حوزه می توان در جهت توانمند کردن بخش های مختلف کشور و بالا بردن بهره وری تلاش کرد از این رو موضوعاتی مانند آی. تی . می تواند در توسعه خدمات همچون کشاورزی، صنعت و تجارت تأثیرگذار باشد.

واعظی ادامه داد: توسعه این زیرساخت ها موجب شفاف شدن اقدامات و جلوگیری از تبعیض، فساد و جعل می شود از طرف دیگر توسعه این بخش ها موجب تسهیل شدن امور و ارائه خدمات به مردم می شود.

وی با تاکید بر این که مهمترین وظیفه وزارت ارتباطات در حوزه فضای مجازی توسعه امکانات و تهیه زیرساخت ها است اظهار داشت:بخش های دیگر به مسائل فرهنگی و محتوایی توجه می کنند البته رهبر معظم انقلاب در هفته گذشته مطالبی را در این رابطه مطرح کردند و قطعاً وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هم در مسائل فرهنگی و تربیتی باید امکانات و تلاش بیشتری را در این بخش به کار گیرد.

وزیر ارتباطات با اشاره به فرصتها و تهدیدهای فضای مجازی اظهار داشت: قطعا این حوزه یک فرصت محسوب می شود زیرا در دنیای امروز نمی توان بدون این ابزار امور را پیش برد از طرف دیگر این بخش نیز دارای تهدیداتی است به طوری که در دنیای امروز در فضای مجازی بخش هایی وجود دارد که عملا به تخریب اخلاق و کانون خانواده دامن می زند و ما باید به دنبال آن باشیم که ضمن استفاده از فرصت ها در جهت مقابله با تهدیدات عمل کنیم.

واعظی به رویکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای افزایش امنیت شبکه در کشور اشاره کرد و گفت: ما در این رابطه اعتبار مناسبی را از بودجه وزارتخانه اختصاص داده ایم همچنین در بحث صیانت اجتماعی ما به دنبال آن هستیم که با ایجاد یک شبکه پاک زمینه را برای استفاده بهتر مردم فراهم کنیم.

وی ادامه داد: در دو سال نخست دولت یازدهم اقدامات بسیاری برای توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات صورت گرفت به طوری که در شرایط کنونی پهنای باند در داخل کشور به ۴ هزار گیگابایت ارتقاء یافته همچنین در حوزه اینترنت ثابت در ابتدای دولت یازدهم حدود ۴ میلیون مشترک وجود داشت که در شرایط کنونی این عدد به ۱۰ میلیون مشترک رسیده است.

وی یادآور شد: در حوزه اینترنت موبایل در گذشته ۲۰۰ هزار مشترک فعال بود که در شرایط کنونی ما به ۲۰ میلیون نفر خدمات ارائه می کنیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکید کرد: براساس آمارها حدود ۱۷ درصد از فارغ التحصیلان در حوزه آی تی، الکترونیک و کامپیوتر هستند و سالانه حدود ۲۰۰ هزار نفر در این رشته ها فارغ التحصیل می شوند که باید برای اشتغال آنها برنامه ریزی مناسبی کرد از این رو تلاش بر این است که در سال جاری حدود ۱۰۰ هزار شغل در حوزه آی تی ایجاد کنیم.

واعظی ادامه داد: برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها به دنبال آن هستیم که امکانات زیرساختی در حوزه آی تی را در این مناطق افزایش دهیم از این رو در شرایط کنونی همه روستاهای بالای ۲۰ خانوار دارای خطوط تلفن شده اند وی اضافه کرد:تلاش کرده ایم که از سال گذشته اینترنت را به روستاها ببریم و در این رابطه تا کنون حدود ۱۸ هزار روستا به اینترنت متصل شده اند و امسال نیز حدود ۱۲ هزار روستا در دستور کار است.

واعظی با اشاره به برنامه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای بومی سازی حوزه آی.سی.تی و ماهواره ابراز امیدواری کرد با برنامه ریزی های صورت گرفته تا سه هفته دیگر فاز اول دولت الکترونیک رونمایی شود همچنین براساس برنامه ریزی ها شبکه ملی اطلاعات تا اواسط سال جاری راه اندازی خواهد شد.

واعظی اضافه کرد: علاوه بر این ضمن تلاش برای ساخت ماهواره های بومی به دنبال آن هستیم که در جهت توسعه ماهواره های ملی در عرصه بین المللی اقدام کنیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر این که انتخابات در ۷ اسفند و ۱۰ اردیبهشت عملا دموکراسی دینی را به کشورهای منطقه ای و بین المللی نشان داد، اظهار داشت: در شرایط کنونی شاهد ایجاد وضعیت خاصی در منطقه هستیم به طوری که امروز در کشورهایی همچون افغانستان، پاکستان، عراق و یمن مسائل و مشکلات بسیاری به ویژه مباحث افراطی گری بروز کرده است.

وی افزود: با توجه به شرایط کنونی منطقه کشورها از جمهوری اسلامی انتظار دارند که نقش سازنده و تعیین کننده ای دررابطه با مسائل مختلف منطقه ای بازی کنند البته به برکت رهبری داهیانه رهبر معظم انقلاب، همبستگی مردم و ثبات و آرامش در کشور، جمهوری اسلامی به عنوان یک کشور الگو شناخته شده است از این رو برای مدیریت شرایط کنونی منطقه لازم است که وفاق و همدلی در داخل را حفظ کنیم و قطعا نقش مجلس در این مقوله بسیار تعیین کننده و جدی است.

واعظی تصریح کرد: قطعا اگر قوه مقننه، مجلسی همراه و دارای وفاق و همدلی باشد می تواند به دولت و نظام برای انجام وظایف تعیین کننده کمک کند از این رو امیدوارم مجلس دهم در راستای منویات رهبری و حفظ مأموریت های ذاتی با قوای دیگر همراهی مناسبی داشته باشد.

هشت مصداق از جرم سایبری در فضای مجازی

نوشته شده توسط موسسه توسعه حقوق فناوری اطلاعات برهان|وکالت دادگستری در ۲۹ اسفند ۱۳۹۴ در بخش جرایم رایانه ای و اینترنتی, جرایم سایبری, وکیل جرایم اینترنتی, وکیل جرایم رایانه ای | بدون دیدگاه

هر روز شمار جدیدی از بزه‌های سایبری کشف می‌شود که در قوانین مربوطه، جرم انگاری نشده‌اند. در ادامه خلاصه‌ای از مصادیق جرایم سایبری (در قانون جرایم رایانه‌ای) مورد بررسی قرار گرفته است:

به گزارش سایبرلا (CYBER-LAW) به نقل از گرداب:مجرمین سایبری، برخلاف بزهکاران سنتی، عموما در شمار افرادی هستند که از ضریب هوشی بالایی برخوردارند. قابل درک است که مبارزه با یک جیب‌بر، به مراتب راحت‌تر از مقابله با یک کلاهبردار رایانه‌ای است که از دانش و ذکاوت بالایی بهره می‌برد.

دسترسی غیر مجاز به داده‌های رایانه‌ای: مقصود آن است که فرد بزهکار با نقض تدابیر امنیتی و به صورت غیر مجاز به داده‌های حفاظت شده دست یابد. به عنوان مثال، فردی با هک کردن سایت سازمان سنجش، اطلاعات مربوط به داوطلبان کنکور را برباید. همچنین، ممکن است یک بزهکار سایبری اقدام به هک کردن سایت و سیستم یک اپراتور تلفن همراه کرده و سپس اطلاعات و سوابق کاربری یکی از مشترکان را برداشت کند.

شنود غیرمجاز: مقصود از شنود غیرمجاز، آن است که بزهکار محتوای در حال انتقال ارتباطات شخصی (مقصود ارتباطات غیر عمومی است) را در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا امواج الکترومغناطیسی و… شنود نماید. به این ترتیب، دسترسی به رمز ورود پست الکترونیکی افراد و خواندن پیام‌های موجود در آن‌ها، یا دسترسی به ارتباطاتی که افراد از طریق شبکه‌های ارتباطی با یکدیگر دارند؛ می‌تواند مصداقی از شنود غیرمجاز باشد.

جاسوسی رایانه‌ای: دسترسی به داده‌های سری رایانه‌ای، شنود آن‌ها، در دسترس قراردادن آن‌ها برای افراد فاقد صلاحیت و… می‌تواند مصداقی از جاسوسی رایانه‌ای باشد.

جعل رایانه‌ای: تغییر متقلبانه داده‌های رایانه‌ای به نحوی که فرد بتواند از این داده‌ها استفاده نماید؛ مصداقی از جعل رایانه‌ای است. به عنوان مثال، کارمند بانک ممکن است با دسترسی به شبکه حساب‌های بانکی، اقدام به دستکاری متقلبانه صورت حساب‌ها نماید. البته دایره شمول جعل رایانه‌ای تنها محدود به موسسات مالی و شرکت‌ها نیست. ممکن است یک دانشجو از طریق هک نمودن سایت استاد خود، اقدام به دستکاری اطلاعات آموزشی یا تغییر متقلبانه نمره‌های خود یا دیگران نماید. همچنین، تغییر در داده‌های موجود در کارت‌های حافظه نیز از جمله مصداق‌های جعل رایانه‌ای هستند. به عنوان مثال، مرتکب با ربودن فلش مموری فرد دیگر، اقدام به تغییر متقلبانه داده‌های موجود در آن می‌نماید.
سرقت رایانه‌ای: مقصود آن است که بزهکار به طور غیر مجاز داده‌های متعلق به دیگری را برباید. به عنوان مثال، بزهکار سایبری با ورود به سامانه شخصی کارمندان ادارات و یا دانشجویان، اطلاعات شخصی آن‌ها را سرقت نماید. بدین ترتیب قابل درک است که برخلاف سرقت سنتی که باید در جریان آن حتما مالی ربوده شود؛ در سرقت رایانه‌ای، هدف ربودن اطلاعات محرمانه دیگران و سپس سوءاستفاده از آن‌ها (به عنوانه مثال برای کلاهبرداری رایانه‌ای) است.

کلاهبرداری رایانه‌ای: هر کس به طور غیر مجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی همچون وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه‌ها وجه، مال یا منفعتی را برای خود یا دیگری تحصیل کند؛ کلاهبردار رایانه‌ای محسوب می‌شود. به عنوان مثال، ممکن است بزهکار با مختل کردن فعالیت سایت یک بانک و در نتیجه ربودن اطلاعات کاربرانی که در حال انجام عملیات در آن سایت هستند؛ اقدام به ربودن اطلاعات آن‌ها نموده و بدین طریق، حساب‌های آن‌ها را خالی کند. همچنین، ممکن است کلاهبردار رایانه‌ای، صفحه‌ای متقلبانه مشابه با یک سایت معتبر را ساخته و اطلاعات کسانی که به اشتباه رمز ورود خود را در این صفحه متقلبانه وارد می‌کنند؛ ربوده و سپس اقدام به سوءاستفاده از این اطلاعات کند.

جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی: یکی از مصداق‌های قابل توجه جرایم رایانه‌ای، جرایم علیه اخلاق عمومی یا‌‌ همان هرزه نگاری رایانه‌ای است. بر همین اساس، تهیه و انتشار فیلم‌ها و تصاویر مستهجن از افراد در شمار مصادیق مجرمانه قرار دارد.

نشر اکاذیب: نسبت دادن اعمالی بر خلاف حقیقت به دیگران با قصد اضرار به آن‌ها و یا تشویش اذهان عمومی می‌تواند مصداقی از جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای باشد. به عنوان مثال، ممکن است فردی در فضای مجازی، نقل قولی را با هدف ضرر رساندن به جایگاه اجتماعی یک مقام مسئول و البته به دروغ به وی نسبت دهد. در این صورت، وی مرتکب نشر اکاذیب رایانه‌ای شده است.