خرید ارز از جیب همکار / راه‌هایی برای افزایش امنیت حساب بانکی
نوشته شده توسط وکیل جرایم سایبری در ۱۱ مهر ۱۳۹۷ در بخش امنیت اطلاعات, برداشت غیرمجاز از حساب بانکی, سرقت رایانه ای-اینترنتی | بدون دیدگاه
جهت افزایش امنیت حساب بانکی، رمزهای بانکی خود را به صورت دوره ای تغییر دهید همچنین با فعالسازی پیامک بانکی میتوانید از تمام تراکنش های حساب خود اطلاع پیدا کنید.
رئیس پلیس فتا استان سیستان و بلوچستان گفت: مردی میانسال که به حساب بانکی همکارش دستبرد زده بود توسط پلیس فتا شناسایی و دستگیر شد.
به گزارش پلیس فتا، سرهنگ‌دوم علی سرحدی در تشریح این خبر گفت: در پی دریافت مرجوعه قضائی از سوی مردی جوان مبنی بر برداشت غیرمجاز از حساب بانکی‌اش موضوع در دستور کار تیمی از کارشناسان پلیس فتا قرار گرفت.
وی افزود: در بررسی اظهارات مالباخته مشخص شد مبلغ ۱۳۰میلیون ریال از حساب شاکی به صورت اینترنتی برداشت شده است.
سرهنگ سرحدی ادامه داد: پس از بررسی‌های تخصصی صورت گرفته مشخص شد مبالغ برداشتی صرف خرید اینترنتی ارز از یک صرافی شده است که با ورود کارشناسان پلیس فتا به این پرونده، متهم شناسایی و به پلیس فتا احضار شد.
وی بیان کرد: متهم که همکار و دوست شاکی است با دیدن ادله دیجیتال و مستندات بزه انتسابی خود اعتراف نمود که به علت نیاز شدید مالی، از اعتماد همکارش سوء استفاده کرده و با فعال نمودن رمز دوم کارت شاکی در یک نوبت توانسته از صرافی ارز خریداری کند.
سرهنگ سرحدی با اشاره به معرفی متهم و شاکی به مقام قضائی از شهروندان خواست از واگذاری کارت عابر بانک و اطلاعات حساب خود به دیگران جداً خودداری نموده و از انتخاب رمز کارت بانکی که توسط دیگران قابل حدس باشد نظیر؛ شماره شناسنامه، سال تولد و … جداً خودداری نمایند.
وی در پایان بر ضرورت افزایش ضریب امنیت حساب‌ها و جلوگیری از هرگونه سوء استفاده احتمالی به واسطه تغییر دوره‌ای رمز اول و دوم کارت‌های بانکی تاکید و اظهار کرد: شهروندان می‌توانند با فعال نمودن سامانه پیامک حساب بانکی خود ضمن اطمینان از صحت عملیات دریافت، پرداخت و انتقال وجه حساب خود، در کوتاه‌ترین زمان ممکن از هرگونه تراکنش حساب بانکی خود مطلع شده و امنیت استفاده از ابزارهای بانکداری خود را افزایش دهند.
بیشتر بخوانیدزائران مراقب کلاهبرداری های سایبری باشند
نوشته شده توسط وکیل جرایم سایبری در ۸ مهر ۱۳۹۷ در بخش کلاهبرداری اینترنتی, وکیل جرایم سایبری | بدون دیدگاه
رئیس اداره پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا با اشاره به حجم بالای درخواست برای عزیمت به زیارت عتبات عالیات در ایام محرم و به خصوص اربعین حسینی(ع) گفت: متاسفانه در این ایام شاهد وقوع کلاهبرداری های مختلف از مشتاقان زیارت حرم اباعبدالله الحسین(ع) هستیم.
به گزارش پلیس فتا، سرهنگ دوم مهدی شکیب در ادامه گفت: مجرمان سایبری با استفاده از جملات جذاب و اغواکننده و بهره بردن از ترفندهای گوناگون سعی دارند هموطنان عزیز را فریب داده و به بهانه‌های مختلف از آنها کلاهبرداری نمایند.
وی افزود: ارائه تخفیف‌های مختلف در این ایام، یکی از شگردهایی است که مجرمان سایبری از آن برای فریب زائران حرم امام حسین(ع) استفاده می‌کنند. تخفیف در تهیه بلیط، تهیه ویزا، اقامت در ایام مسافرت، برنده شدن در جشنواره‌ها و قرعه‌کشی‌ها و…. از جمله مواردی هستند که احتمال سوءاستفاده و کلاهبرداری از هموطنان در این ایام را بالا می‌برد.
سرهنگ شکیب ادامه داد: یکی از متداول‌ترین شگردهایی که این روزها مورد توجه افراد سودجو قرار گرفته، ارسال پیامک و یا برقراری تماس تلفنی و اعلام برنده شدن فرد قربانی در مسابقات و قرعه‌کشی‌ها می‌باشد. اینجاست که از تخفیف‌های ویژه (پرداخت نیمی از هزینه‌های مسافرت، اقامت رایگان و…) به شهروندان خبر داده شده و سعی می‌شود کاربران را ترغیب به انجام خواسته‌های خود نمایند.
این مقام مسئول در تشریح این شگرد گفت: این افراد با برقراری تماس تلفنی و سوءاستفاده از عناوین برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی یا اپراتورهای تلفن همراه، از برنده شدن کمک هزینه سفر به کربلای معلی خبر داده و از کاربران می‌خواهند برای دریافت جایزه خود و ثبت نام نهایی، مبالغی را به حساب آنها واریز نموده و یا به دستگاه‌های ATM مراجعه نموده و با گرفتن موجودی از واریز مبلغ جایزه به حساب خود مطمئن شوند.
سرهنگ شکیب تغییر زبان دستگاه عابر بانک را مرحله دیگری از کلاهبرداری دانست و گفت: افراد سودجو به بهانه‌های مختلف از قربانیان می‌خواهند با تغییر زبان دستگاه از فارسی به انگلیسی وارد اطلاعات حساب بانکی خود شده و با گرفتن موجودی از واریز وجه به حساب خود مطلع شود. به علت عدم آشنایی اکثر هموطنان نسبت به زبان انگلیسی، قربانی را به مرحله تغییر رمزهای بانکی هدایت کرده و با تغییر رمز دوم امکان برداشت غیر مجاز از حساب بانکی قربانی را برای خود فراهم می‌کنند.
رئیس اداره پیشگیری از جرائم سایبری در توصیه به کاربران تاکید‌کرد: به هیچ عنوان به اینگونه آگهی‌ها و تماس‌ها توجه نکنید و از ارائه رمزهای بانکی خود به دیگران جداً خودداری نمایید. همچنین اگر قرار است وجهی به حساب شما واریز شود تنها کافی است شماره کارت یا شماره حساب خود را در اختیار فرد واریز کننده قرار دهید.
سرهنگ شکیب تاکید کرد: زبان انگلیسی در دستگاه‌های ATM برای توریست‌ها و گردشگران طراحی شده و هیچ تفاوتی با زبان فارسی ندارد. لذا در صورت عدم آشنایی با زبان انگلیسی از تغییر زبان دستگاه جداً خودداری نمایید.
وی با بیان اینکه سفر به کربلای معلی و نجف اشرف آرزوی مشترک اکثر ایرانی‌هاست، گفت: مجرمان سایبری با اطلاع از این موضوع و سوءاستفاده از شور و اشتیاق این عزیزان، سعی دارند با ترفندهای مختلف کاربران را ترغیب و تشویق به انجام خواسته‌های خود نمایند. از دیگر ترفندهایی که ممکن است مجرمان سایبری را ترغیب به کلاهبرداری از مشتاقان حسینی نماید، ثبت نام برای تهیه ویزا و تهیه بلیط رفت و برگشت و اقامت در ایام زیارت می‌باشد.
سرهنگ شکیب ادامه داد: مشخصات فردی، خانوادگی و اطلاعات بانکی از جمله مواردی است که مجرمان سایبری با برنامه‌ریزی هدفمند و پیش‌بینی شده به دنبال به دست آوردن آنها بوده و از طریق راه‌های مختلف سعی می‌کنند این اطلاعات را به دست آورده و اهداف مجرمانه خود را عملی نمایند.
وی با هشدار به متقاضیان اعزام به عتبات عالیات، افزود: شهروندان فریب این گونه افراد را نخورند و طبق موازین سازمان حج و زیارت در خصوص سفرهای زیارتی اقدام کنند تا زمینه برای کلاهبرداری این گونه افراد فراهم نشود.
این مقام مسئول ادامه داد: متاسفانه برخی از افراد سودجو با برپایی تورهای مسافرتی و زیارتی و ثبت نام از زائران، قصد دارند اهداف مجرمانه خود را دنبال کرده و با دریافت اطلاعات مهم کاربران از آنها سوءاستفاده نمایند. مهمترین اطلاعاتی که احتمال سرقت آنها وجود دارد، اطلاعات بانکی نظیر شماره کارت، رمز دوم، تاریخ انقضاء و cvv2 می‌باشد که زمینه برداشت غیر مجاز از حساب را فراهم می‌آورد.
رئیس اداره پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا با تاکید بر رعایت نکات ایمنی به کاربران و زائران عزیز توصیه کرد: برای ثبت نام و تهیه ویزا و اعزام به کربلای معلا باید به منابعی مراجعه کرد که مورد تایید سازمان حج و زیارت باشد.
سرهنگ شکیب افزود: بر اساس اعلام سازمان حج و زیارت، در همین راستا سامانه سماح به نشانی https://samah.haj.ir از تاریخ ۴ مهر ماه سال ۹۷ در دسترس هموطنان گرامی است.
این مقام مسئول با اشاره به سایت‌های فیشینگ دقت در آدرس فرم‌های ورود اطلاعات را مهم دانست و گفت: سایت‌های جعلی فیشینگ کاملاً شبیه به سایت‌های اصلی بوده و در ظاهر تفاوتی با یکدیگر ندارند و تنها تفاوت آنها در آدرس آنهاست که سایت‌های جعلی دارای کاراکتر یا حروفی کمتر یا بیشتر می‌باشند. لذا دقت در آدرس فرم‌های ورد اطلاعات و همچنین درگاه‌های بانکی بسیار مهم می‌باشد. بنابراین دقت و احراز اصالت آدرس صفحات مهم که ورود اطلاعات شخصی یا نام کاربری و کلمات عبور یا اطلاعات کارت بانکی در آنها وارد می‌شود دارای اهمیت زیادی می‌باشد.
احتمال هک و نفوذ در پی ثبت اطلاعات در سایت های ناشناس
نوشته شده توسط وکیل جرایم سایبری در ۴ مهر ۱۳۹۷ در بخش امنیت اطلاعات, دسترسی غیرمجاز, هک و کرک | بدون دیدگاه
به گزارش پلیس فتا، سرهنگ دوم علی‌اصغر افتخاری گفت: برابر مراجعه احدی از شهروندان بندرعباسی مبنی بر دسترسی غیر مجاز به داده‌ها، موضوع به صورت ویژه در دستور کار کارآگاهان این پلیس قرار گرفت.
وی افزود: برابر اظهارات شاکی، برای افزایش تعداد دنبال کننده‌های خود در شبکه اجتماعی اینستاگرام، نام کاربری و کلمه عبور خود را در سایتی که شخصی ناشناس به وی معرفی کرده بود، وارد نموده و پس از گذشت مدتی حساب کاربری وی از دسترسش خارج گردید.
رئیس پلیس فتا استان هرمزگان گفت: در ادامه با انجام اقدامات فنی و شگردهای خاص پلیسی متهم به هویت آقای “الف.م.” شناسایی و ضمن هماهنگی با مقام قضایی با رعایت اصل غافلگیری در مخفیگاه خود دستگیر گردید.
وی افزود: در بازجویی بعمل آمده، متهم با روبه‌رو شدن با مستندات جمع آوری شده، معترف بزه انتسابی شد و بیان داشت با همکاری یکی از دوستانش برای کسب درآمد دست به این عمل زده است.
سرهنگ افتخاری با بیان اینکه متهم دوم به ۵۰ مورد هک اینستاگرام اعتراف کرده است، گفت: در بازجویی از متهم دوم بیان داشت با جستجو در فضای مجازی برخی از نرم افزارهای هک اینستاگرام را دانلود کرده و از آنها برای سرقت نام کاربری و رمز عبور افراد استفاده نموده است.
وی به کاربران توصیه کرد: کاربران اینترنتی از کلیک کردن روی لینک‌های مشکوک و پیوست‌های ضمیمه‌شده در ایمیل‌های دریافتی و همچنین ارائه اطلاعات شخصی خود خودداری کنند.
سرهنگ افتخاری با بیان اینکه احراز هویت دو مرحله‌ای یکی دیگر از راهکارهای طراحی‌شده برای افزایش امنیت و مراقبت از حساب‌های کاربری می‌باشد، گفت: کاربران بایستی نسبت به فعال کردن این گزینه در حساب‌های کاربری خود توجه بیشتری داشته باشند.
بیشتر بخوانیدسرقت هویت در فضای مجازی
نوشته شده توسط وکیل جرایم سایبری در ۲۷ شهریور ۱۳۹۷ در بخش جعل رایانه ای, جعل هویت | بدون دیدگاه
وجود نداشتن قوانین مشخص در فضای مجازی بستر سرقت هویت کاربران و سوء استفاده از اطلاعات شخصی افراد را برای سارقان مجازی فراهم کرده است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، با توجه به حضور فعال هکرها و حجم عظیم بد‌افزارهای سایبری در فضای مجازی، آشنایی با تهدیدات و تخلفات موجود در این فضا و شناخت راه‌های حفاظت و پیشگیری از وقوع آنها، یکی از ملزومات برای کاربران است.
یکی از مهمترین تهدیدات آنلاین که هر کاربری باید در برابر آن هوشیار باشد، موضوع سرقت هویت آنلاین بوده که این روزها به معضلی شایع در فضای مجازی تبدیل شده است.
هویت چیست؟
در جهان واقعی متشکل از موجودات زنده و اشیا، هویت به نمادی از اطلاعات منحصر به فرد یک موجود اطلاق می‌شود. به طوری که در جهان مجازی هویت همانند رشته محوری است که امنیت، کنترل، مدیریت و پاسخگویی را در شبکه کاملا توزیع شده ممکن می‌کند. همچنین هویت نقطه اتصالی برای حفظ حریم خصوصی در قلمروهای دور دست است و زمینه ایجاد اطمینان بخشی به کاربران را فراهم می‌کند.
در فضای واقعی هویت به معنای اسم، آدرس، گواهینامه رانندگی، گذرنامه، دارایی‌های مالی و موارد دیگر است. فرد از طریق آنها برای دیگران قابل شناسایی است اما در فضای مجازی گاه تمام این اطلاعات مهم در یک حساب شخصی مجازی یا یک کارت الکترونیکی نهفته می شود و کاربر می تواند تنها با زدن چند کلید موبایل یا دستگاه های الکترونیکی اطلاعات شخصی خود را در اختیار سایرین قرار دهد.
سرقت هویت چیست؟
اهمیت اطلاعات هویتی و شخصی موجب شده تا در فضای مجازی شاهد متولد شدن پدیده‌ای نو به نام “سرقت هویت” باشیم.
افراد سودجو با به سرقت بردن اطلاعات شخصی کاربران می‌توانند به جای مخاطب مورد نظر دست به فعالیت‌هایی نظیر صدور کارت اعتباری، تراکنش مالی، تقاضای وام، اجاره ملک، تکمیل فرم کاریابی و اعلام ورشکستگی از طرف فرد موردنظر بزنند بدون آنکه کاربر اصلی از این تخلفات آگاهی داشته باشد.
چگونگی وقوع سرقت هویت
یکی از معمول‌ترین و شایع‌ترین نمونه‌های سرقت اطلاعات هویتی به شکل آنلاین، هک و نفوذ به پایگاه داده‌های دولت‌ها و نهاد‌های مالی از طریق وب سایت‌های آنها است. البته این اتفاق می‌تواند تنها از روی یک وبسایت شخصی نیز رخ دهد.
در حالی که ما در مقابل بسیاری از ایمیل‌ها و پیام‌های وب‌سایت‌هایی که از ما درخواست اطلاعات می‌کنند بی‌تفاوت هستیم، سالیانه هزاران نفر در سراسر جهان به دلیل همین بی‌توجهی قربانی سرقت اطلاعات می‌شوند. امروزه وجود بد‌‌افزارهایی که برای سرقت اطلاعات طراحی شده‌اند، این تهدید را نزدیک‌تر از هر زمانی کرده است.
بخشی از اطلاعات مانند کدملی، تاریخ تولد، آدرس و شماره تلفن تمام آن چیزی است که سارقین اینترنتی برای دستبرد به هویت شما نیاز دارند و تنها با قسمتی از اطلاعات شناسایی، سارق می تواند به اقداماتی نظیر جعل گواهینامه و جا زدن خود به جای شما دست بزند.
شواهد نشان می دهد برخی از این سارقین، هویت قربانی را از طریق هک کردن بانکهای اطلاعاتی پزشکان، وکلا، مدارس، بیمه‌ها و سایر نهادها به سرقت برده و برخی سارقین دیگر با دسترسی به اطلاعات شخصی باطل شده مثل فاکتور و صورت حساب خریدها، رسیدهای دستگاه کارتخوان و نامه‌های بانکی اقدام به جعل هویت می‌کنند.
برخی دیگر با نفوذ به گوشی همراه و رایانه فرد مورد نظر، اطلاعات بانکی و شخصی وی را کسب و سپس با ارسال ایمیل کذایی از طرف بانک مبنی بر بروز رسانی اطلاعات مشتری، اقدام به فریب دادن آن ها می کنند.
برخی ضعف‌های اینترنتی و ناآگاهی کافی کاربران از امنیت رایانه‌های شخصی زمینه فعالیت روز افزون این افراد را فراهم کرده است و با توسعه بیشتر ارتباطات دیجیتال در زندگی روزمره پیامدهای این جرایم می‌تواند زندگی و کار مردم را به طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.
ضعف امنیت عامل اصلی سرقت هویت افراد
محمد امامی مدیر کل اسبق روابط عمومی وزارت ارتباطات درباره سرقت هویت در فضای مجازی گفت: هویت بحثی جدی است که متأسفانه در فضای مجازی با چالش‌هایی به‌عنوان سرقت هویت عجین شده و جاعلان به اشکال مختلف و اهداف متفاوت هویت افراد را مخدوش می‌کنند که این تخلفات ناشی از ضعف امنیت و نادیده گرفتن قوانین است.
امامی با بیان اینکه چالشهای پیش روی هویت در فضای مجازی، مدیریت آن را ضروری ساخته است ادامه داد: مدیریت هویت، ساز و کاری قدرتمند برای افزایش حریم خصوصی کاربران است. مدیریت هویت همان چیزی است که افراد در گفت و‌گوهای روزمره انجام می‌دهند و تصمیم می‌گیرند چه چیزی درباره خودشان بگویند.
وی افزود: سیستم مدیریت هویت در فضای مجازی براساس معیارهای حفظ حریم خصوصی می تواند باعث به وجود آمدن اعتماد بین کاربران و نوعی پیشگیری از عواقب جبران نشدنی سرقت هویت به شمار رود.
مدیر کل سابق روابط عمومی وزارت ارتباطات اظهار کرد: اجرای قوانین به صورت نظام‌مند به همراه ساز و کار رسانه‌ها برای اقشار خاصی که بیشتر در معرض خطر هستند، عاملی کارساز برای مدیریت هویت در شبکه‌های اجتماعی است.
چگونه از سرقت هویت جلوگیری کنیم؟
علی محمد رجبی کارشناس امنیت سایبری سه راهکار در خصوص پیشگیری از سرقت هویت ارائه داد و گفت: اولین راهکار برای پیشگیری این است که کاربران می‌توانند زمانی که در شبکه‌ها و سایت های فضای مجازی عضو می شوند تیک تأیید هویت را فعال کنند که این موضوع باعث می‌شود فرد یک هویت با امنیت مناسب در فضای مجازی داشته باشد. به این صورت که با داشتن صفحه رسمی، کاربران می‌توانند یک لینک مرجع برای ارتباط مستقیم با خود برای افراد دنبال کننده در شبکه‌های اجتماعی قرار بدهند و این موضوع باعث می‌شود فرد در معرض سرقت هویت قرار نگیرد.
رجبی ادامه داد: کاربر می تواند با فعال کردن تأیید دو مرحله ای در سایت ها و شبکه های مجازی مانع از هک شدن حساب کاربری خود شود.
این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: باید در خصوص هویت و چالشهای پیرامون آن فرهنگ سازی صورت گیرد و ارتقای آن با سواد رسانهای امکان پذیر خواهد بود. کاربران نباید هر خبری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود به سرعت قبول کنند به دلیل اینکه اگر کاربری مورد سرقت هویت قرار بگیرد و خبر کذبی در ارتباط با وی نشر پیدا کند مردم نیز آن را می‌پذیرند این در حالی است که باید تشخیص خبرهای کذب با حقیقت برای همگان بازگو شود.
اگر مورد سرقت هویت قرار گرفتیم چه کنیم؟
کارشناس ارشد امنیت سایبری در خصوص اینکه اگر شخصی مورد سرقت هویت در فضای مجازی قرار گرفت باید چه اقدامی انجام دهد گفت: هر کاربری اگر مورد سرقت هویت در شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت باید از صفحه شبکه اجتماعی که مورد جعل قرار گرفته تصویربرداری کند و مستندات را به دادسرای جرائم رایانه‌ای برده و تشکیل پرونده بدهد و در ادامه مأموران پلیس جرم را مورد پیگیری قرار می‌دهند.
نقش سواد رسانهای در محدود کردن سرقت هویت
کاربران با سواد رسانهای قادر به کشف اطلاعات جعلی در فضای مجازی خواهند شد. این اطلاعات رسانهای به افراد جامعه کمک می‌کند چگونگی ایجاد پیام‌های کذب را درک کنند و تعصبات و اطلاعات غلط و دروغ‌های رسانهای را تشخیص دهند.
کاربران بدون تقویت سواد شبکه‌های اجتماعی مجازی و تفکر انتقادی، توان تشخیص اطلاعات جعلی را نخواهند داشت. این مسائل نیازمند تقویت تفکری تحلیگرانه در مدیریت باورهایی است که توسط مجرمان سایبری مورد تهاجم قرار گرفته است.
تبعات انتشار اطلاعات شخصی در فضای مجازی
نوشته شده توسط وکیل جرایم سایبری در ۱۱ شهریور ۱۳۹۷ در بخش امنیت اطلاعات, حریم خصوصی | بدون دیدگاه
یک استاد ارتباطات اظهار داشت رسوایی‌های صورت گرفته در خصوص انتشار اطلاعات کاربران شبکه‌های اجتماعی این حق را به مخاطب می‌دهد که نسبت به ایمن نبودن برخی پیام‌رسان‌ها شک و تردید داشته باشد.
به گزارش گرداب، داوود مهرابی عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات درباره لزوم بهره‌گیری سواد رسانهای گفت: از اوت سال ۱۹۹۱ که تنها یک وبسایت در اینترنت وجود داشت تاکنون که تعداد وبسایت ها به مرز دو میلیارد نزدیک شده، هر دقیقه حدود ۲۰۵ وبسایت در جهان راه اندازی می‌شود که این‌ها نشان از تغییر و تحول زیاد در عرصه گردآوری و انتشار اطلاعات است که مهمترین عنصر عصر اطلاعات و ارتباطات محسوب می شود، رخ داده است.
وی در رابطه با اطلاعات درخواستی از سوی شبکه‌های اجتماعی توضیح داد: اطلاعات، داده هایی فردی است که افراد به منظور استفاده از خدمات فضای مجازی باید این قبیل داده ها را ارائه دهند. ارائه اطلاعات برای حضور در فضای مجازی لازمه استفاده از خدماتی است که در این فضا ارائه می‌شوند. به عنوان مثال، برای ساختن یک پست الکترونیک – که از جمله الزامات ارتباطی فضای مجازی محسوب می شود و یا حساب کاربری در شبکه های اجتماعی، اگرچه در ابتدا تنها ممکن است به نام و نام خانوادگی، شماره تلفن، تاریخ تولد و جنسیت (انتخابی) برای استفاده از خدمات اکتفا شود، اما پس از ایجاد حساب کاربری، اطلاعات بسیار زیاد دیگری از هر کاربر در اختیار شرکت ارائه دهنده خدمات قرار می گیرد.
اطلاعات دریافتی شبکه‌های اجتماعی از کاربران
مهرابی اطلاعات دریافتی شبکه‌های اجتماعی از کاربران گفت: با ساخت یک حساب کاربری ساده، علاوه بر مشخصات فردی، به طور عمده دو دسته از اطلاعات در اختیار شرکت ارائه کننده خدمات قرار می گیرد. دسته اول این اطلاعات شامل مطالبی است که کاربر جستجو می‌کند، وبسایت هایی که سر می‌زند، ویدئوهایی که تماشا می کند، تبلیغاتی که روی آنها کلیک می کند، مکانی که فرد در آن قرار دارد و همچنین مشخصات دستگاهی که از آن استفاده می کند. دسته دوم شامل اطلاعاتی است که کاربر تولید می کند. محتوای پیامی که ممکن است به دیگران ارسال شود؛ افزودن افراد جدید به فهرست دوستان (دنبال کنندگان)، تقویم فعالیت‌ها؛ اماکنی که فرد از آنها بازدید کرده و بسیاری از موارد دیگر که می توانند ضمن روشن ساختن علائق فردی، بسیاری از جنبه های دیگر شخصیت فرد را آشکار سازد.
پیام رسان‌ها بستری برای افشای اطلاعات
وی در خصوص افشای اطلاعات در فضای مجازی افزود: افشای اطلاعات که تا پیش از روی کار آمدن شبکه های اجتماعی، در حد نام و نام خانوادگی، شماره تماس و آدرس بود، با روی کار آمدن شبکه های اجتماعی به ویژه اپلیکشین های پیام رسان تلفن همراه بیش از پیش حریم خصوصی را به فضای عمومی منتقل کرده است. تا پیش از روی کار آمدن شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها، اطلاعات در معرض دید عمومی قرار نمی گرفتند و ممکن بود شرکت ارائه دهنده خدمات از این اطلاعات در جهت منافع خود استفاده کند و یا حتی در ازای کسب منافعی آنها را در اختیار دیگران قرار دهند، اما اکنون شبکه های اجتماعی و پیام رسانهای تلفن همراه بستری برای انتشار سریع مطالب توسط کاربران است و باعث می شود که اطلاعات در فضای عمومی منتشر شوند.
حریم خصوصی در حبابی شکننده
مهرابی درباره حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی گفت: من معتقدم که مجموع اطلاعاتی که ما در فضای مجازی منتشر می کنیم حریم خصوصی که پیشتر چهار دیواری قابل کنترلی بود را ابتدا به فضای شیشه ای تبدیل کرد که به رغم شفاف بودن آسیب پذیری چندانی نداشت، ولی با روی کار آمدن شبکه های اجتماعی و گسترش گوشی های هوشمند تلفن همراه اکنون به حبابی شکننده تبدیل شده که با کوچکترین تلنگری ظرفیت از بین رفتن کامل حریم خصوصی را دارد.
بیش از ۲ میلیارد کاربر در فضای مجازی
کارشناس ارتباطات در خصوص تعداد کاربران فضای مجازی گفت: گوشی های هوشمند تلفن همراه که تعداد استفاده کنندگان از آنها در سطح جهانی هم اکنون دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون نفر تخمین زده شده و پیش بینی می شود که تا سال ۲۰۲۰ نیز به بیش از دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر افزایش یابند، به جعبه سیاه حریم خصوصی افراد تبدیل شده‌اند.
عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات درباره اطمینان به فضای مجازی اظهار کرد: هرچند که فناوریهای نوین همواره تلاش می کنند که شکاف های امنیتی که باعث افشای اطلاعات یا حتی هک شدن اطلاعات خصوصی می شوند را رفع نمایند، اما برخی از رسوایی های صورت گرفته توسط این قبیل شبکه ها این حق را به ما می دهد که نسبت به ایمن نبودن شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌هایی که خود را غول این عرصه ها می دانند، شک و تردید کنیم.
وی ادامه داد: این نوع فناوری ها که نوید توسعه روابط انسانی را داشته اند، در تحقق این اهداف به طور آشکاری ناکام مانده‌اند. آنها نه توانسته‌اند جهان واقعی را به ما معرفی کنند و نه موفقیتی در نزدیک کردن روابط انسانی (در سطح فردی و اجتماعی) داشته‌اند. حتی چنان باعث سرگرمی افراد شده‌اند که وقتی برای تفکر در مورد دروغگویی و فریب آنها باقی نمانده است. بنابراین، اکنون سئوالی که مطرح می شود این است که انتشار این اطلاعات چه فواید و مضراتی در پی دارد.
دخالت شبکه‌های اجتماعی در جهت‌دهی افکار کاربران
مهرابی بیان کرد: اطلاعات شکل گرفته در فضای مجازی ابزاری هستند که برای صاحبان فناوری فرصت ایجاد می کنند و برای آنها که فاقد فناوری هستند تهدید محسوب می شوند. در واقع، با گردآوری اطلاعات در فضای مجازی صاحبان فناوری، در مقایسه با کسانی که فاقد این فناوری‌ها هستند، این فرصت را دارند که بر اساس این اطلاعات در امور گروههای دیگر دخالت کنند. این دخالت می تواند در سطوح مختلفی از قبیل هدایت افکار عمومی به سوی یک موضوع و رفتار خاص تا اختلال در امور داخلی دیگران شکل گیرد. دخالت‌هایی که مصادیق آنها نیز وجود دارند.
محدودیت حضور در فضای مجازی،عقب افتادگی در دنیای امروزی
وی در مورد حضور در فضای مجازی گفت: فضای مجازی برغم فرصت های بی نظیری که برای تولید محتوا و دسترسی مخاطب به این محتواها ایجاد کرده، اما از آنجایی که حریم خصوصی را نیز بخشی از اهداف خود قرار داده مورد برخی مخالفت ها قرار گرفته است. البته این مخالفت ها نباید باعث محدود شدن حضور در فضای مجازی شود، زیرا محدود کردن حضور در فضای مجازی، در همه ابعاد آن، عقب افتادن از رقبایی است که هر لحظه غفلت، عقب افتادگی غیرقابل جبرانی را به وجود می آورد.
سواد رسانهای راهی برای کاهش آسیب پذیری
عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و ارتباطات ادامه داد: به طور کلی می توان گفت که ارائه اطلاعات شخصی شاید در کوتاه مدت برای فرد زیان و آسیب خاصی در پی نداشته باشد، اما می تواند در طولانی مدت هم فرد و جامعه را با مشکلات عمده ای مواجه کند. تبعاتی که شاید بنیانگذاران اولیه وبسایت‌ها و شبکه‌هایی که اکنون صدها میلیون کاربر دارند، هرگز خود مواجهه با آن را پیش‌بینی نکرده‌اند.
مهرابی سواد رسانهای را راه‌حلی برای کاهش آسیب‌پذیری از سوی فضای مجازی دانست و اظهار داشت: با توجه به اجتناب ناپذیر بودن پذیرش فناوری های نوین که به طور تقریبی همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی ما را در برگرفته اند، در کنار تلاش برای افزایش سطح سواد رسانهای عموم مردم و آگاه کردن آنها از پیامدهای قرار دادن اطلاعات شخصی در فضای مجازی، پیشرفت در این حوزه و کاهش فاصله با صاحبان فناوری ها می تواند آسیب پذیری از ناحیه فضای مجازی را کاهش دهد.
حقوق فناوری اطلاعات ارتباطات
