امضای دیجیتالی چیست؟

مطابق تعریف قانون گذار داخلی در قانون تجارت الکترونیکی، امضای الکترونیکی عبارت است از “هر نوع علامت منضم شده یا به نحو منطقی متصل شده به داده پیام که برای شناسایی امضاکننده داده پیام مورد استفاده قرار می گیرد”. این تعریف تا حد زیادی برگرفته از  تعریف قانون Federal E-SIGN Act  ایالات متحده امریکا در سال  ۲۰۰۰ است که امضای الکترونیکی را صدا، علامت یا فرآیندی الکترونیکی می داند که منضم یا به نحو منطقی به یک قرارداد یا هر نوشته دیگری متصل شده و توسط  شخص به منظور امضای یک نوشته صورت می پذیرد.

اما بند الف ماده ۲ قانون نمونه کمیسیون حقوق تجارت بین الملل سازمان ملل متحد ( آنسیترال) در خصوص امضاهای الکترونیکی (۲۰۰۱) تعریف جامع تری را به دست داده است.مطابق این قانون :

“امضای الکترونیکی عبارت است از داده های الکترونیکی موجود در یک داده پیام، منضم شده به آن یا داده های الکترونیکی که به صورت منطقی به یک داده پیام متصل اند و  از آن می توان برای شناسایی امضا کننده مرتبط با داده پیام استفاده کرد و تایید وی در خصوص  اطلاعات موجود در داده پیام را نشان داد”

همان گونه که از تعاریف فوق بر می آید امضای الکترونیکی می تواند به سادگی ِ  یک اسم تایپ شده یا تصویر دیجیتالی شده ی یک امضای دست نویس باشد.اما بالطبع هنگامی که مسئله حفظ یکپارچگی و امنیت پیش می آید ، امضاهای الکترونیکی مشکل ساز می شوند؛ چون هیچ مانعی بر سر راه یک شخص در تایپ کردن نام شخص دیگر وجود ندارد.از همین رو امضای الکترونیکی که اقدامات امنیتی اضافی را به همراه نداشته باشد (آن چنان که امضاهای دیجیتال در بر دارند) نوعی امضای نامطمئن[۱] محسوب می شوند.

از همین جاست که ضرورت مفهوم امضای مطمئن رخ می نمایاند.در واقع داده پیام با استفاده از این نوع امضای الکترونیکی که به «امضای الکترونیکی مطمئن» یا « برتر» یا « پیشرفته» موسوم است اعتباری در حد اسناد رسمی پیدا می کند.

قانون گذار ایرانی در بند «ک» ماده ۲ قانون تجارت الکترونیکی با ارجاع مسئله به ماده ۱۰ همان قانون، چهار شرط را برای امضای الکترونیکی مطمئن بر می شمارد:

۱-    نسبت به امضا کننده منحصر به فرد باشد.

۲-    هویت امضاکننده ی داده پیام را معلوم نماید.

۳-    به وسیله امضا کننده و یا تحت اراده انحصاری وی صادر شده باشد.

۴-    به نحوی به یک داده پیام متصل شود که هر تغییری در آن داده پیام قابل تشخیص و کشف باشد.

سپس در ادامه و در فصل دوم قانون به ارزش اثباتی و آثار امضای الکترونیکی مطمئن می پردازد و –چنانکه در بالا گفته شد –  در ماده ۱۴و ۱۵ داده پیام هایی را که به طریق مطمئن ایجاد و نگهداری شده اند ، در حکم سند معتبر و قابل استناد در مراجع قضایی و حقوقی می داند و انکار  و تردید را نسبت به داده پیام مطمئن و امضای مطمئن غیر مسموع می انگارد.

بیشتر بخوانید

Creative Common چیست؟

Creative Common چیست؟

آیا می­‌خواهید به دیگران اجازه استفاده و بازنشر عکس­‌هایی که گرفته‌­اید را بدهید اما نمی­‌خواهید شرکت­‌ها اجازه فروش آن­ها را داشته‌­باشند؟
آیا در پی دسترسی به محتوای کلاس‌­های درس بهترین دانشگاه­‌‌های دنیا هستید؟
آیا می­‌خواهید خوانندگان وبلاگتان مطالب شما را هم­‌خوان کنند اما لااقل ملزم به رعایت حق نام شما بر نوشته‌­هایتان باشند؟
آیا به دنبال آهنگی هستید که بتوانید بدون پرداخت حق تالیف آن را به شکل جدیدی تنظیم کرده و ارائه کنید؟

اگر پاسختان به یکی از سوالات بالا مثبت است یا به جای علامت معروف C  در یک دایره که نشان می­دهد «کلیه حقوق برای مولف محفوظ است»، دو حرف C را در یک دایره دیده‌­اید و چیزی درباره آن نمی‌­دانید، پیشنهاد می­‌کنیم این مطلب در مورد creative commons  یا مشترکات مبتکرانه را تا انتها بخوانید.

ایده دسترسی جهانی به منابع علمی، آموزشی و فرهنگی از طریق توسعه و فراگیر شدن شبکه جهانی اینترنت میسر شده‌­است اما نظام­‌های حقوقی و اجتماعی ما به سادگی مجوز عملی شدن این ایده را نخواهند داد. نظام حمایتی کپی‌­رایت مدت‌­ها پیش از ظهور اینترنت شکل گرفته‌­است. مطابق اصول نظام کپی­‌رایت تقریبا تمام کارهایی که در اینترنت انجام می­‌دهیم از بازنشر یک مطلب گرفته تا بارگذاری آن روی یک وب­سایت و یا اصلاح و ویرایش کدهای یک برنامه رایانه­ای همگی نیازمند کسب اجازه قبلی از پدیدآورنده اثر هستند. برای نیل به چشم­‌انداز دسترسی جهانی به منابع موجود در اینترنت، نهادی باید یک زیرساخت استاندارد، عمومی و رایگان برای ایجاد تعادل میان واقعیت­‌های اینترنت و واقعیات نظام حقوقی کپی­‌رایت پیش­‌بینی و ارائه نماید. این نهاد سازمان مشترکات مبتکرانه است.

«مشترکات مبتکرانه» یک سازمان غیرانتفاعی است که  بازنشر و استفاده از خلاقیت و دانش را از طریق ابزارهای قانونی ممکن می­‌سازد.مشترکات عمومی مجموعه آثاری هستند که عموم می­توانند در فضای مجازی آزادانه و به طور قانونی از آن­ها استفاده کرده، به اشتراک گذاشته یا آن­ها را برای خلق یک اثر جدید باهم ترکیب کنند. ماموریت این سازمان توسعه و حمایت از زیرساخت­های فنی و قانونی است که ابداع و نوآوری در فضای دیجیتال را به حداکثر برساند و دسترسی جهانی به منابع آموزشی و پژوهشی را تسهیل نماید.

بیشتر بخوانید