از طرف دیگر مطابق الگوریتم‌های سایت‌های قمار احتمال برنده شدن قمار‌باز‌ها تقریباً صفر است و این را کسی می‌فهمد که با علم آمار آشنا باشد. همچنین در بیشتر سایت‌های قمار اگر فردی مبلغ قابل توجهی ببرد، هرگز مبلغ را به او مسترد نمی‌کنند و دست برنده هم به جایی نمی‌برد!

این موضوع را در گفتگو با سرهنگ داوود معظمی گودرزی، رئیس پلیس فتای تهران بازکاوی کرده‌ایم.

در حالی که در شرایط بسیار سخت اقتصادی به سر می‌بریم، شاهدیم که در فضای مجازی خصوصاً در اینستاگرام میز‌های قمار بسیاری تشکیل شده است. با وجود ممنوعیت قمار در کشور، چگونه است که قماربازان در فضای مجازی به فعالیت خود ادامه می‌دهند؟

برای ورود به بحث ابتدا لازم است که سناریوی کلی راکه در این باره وجود دارد، مطرح کنم. یکی از مهم‌ترین موضوعات این است که گردانندگان این سایت‌ها تبلیغات خود را به شدت در فضای مجازی دنبال می‌کنند. افرادی که وارد این سایت‌ها می‌شوند ابتدا باید برای خودشان یک حساب کاربری تشکیل دهند و اطلاعات شخصی خود را وارد کنند که همین قدم اول این فعالیت جای سؤال دارد. یعنی گردانندگان این سایت‌ها اطلاعات شخصی و بانکی فرد را به بهانه درست کردن پروفایل شخصی دریافت می‌کنند و به این شیوه به حساب‌های شخص دسترسی کامل پیدا می‌کنند. گردانندگان این سایت‌ها به واسطه اپلیکیشن‌های بانکی که می‌شود، روی حساب ارائه شده فعال کرد کد‌های احراز هویت را دریافت و به این شیوه به حساب شخص دسترسی پیدا می‌کنند. این بخش اول کار است و بیشتر کسانی که وارد این سایت‌ها می‌شوند از این موضوع بی‌اطلاع هستند. وقتی فرد عضو می‌شود و قصد پیش‌بینی یک مسابقه را دارد الگوریتم ارائه شده ممکن است برای چندبار برد داشته‌باشد و مبلغ ناچیزی به حساب فرد واریز شود. با واریز شدن پول است که فرد اعتماد بیشتری می‌کند و در مرحله‌های بعدی پول بیشتری را شارژ می‌کند. در این موقع است که گردانندگان سایت وقتی با موجودی زیاد مواجه می‌شوند به سرعت پول را با ترفند‌هایی که در نظر دارند برداشت می‌کنند و بازنده اصلی در این بین کسی نیست جز شرکت کننده در قمار. موضوع دیگری که مطرح است این است که سایت‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فرد اعتیاد به بازی کردن در این فضا پیدا می‌کند و به واسطه همین اعتیاد است که همه سرمایه خود را از دست می‌دهد.

در مواجهه با این پدیده شما چه‌کرده‌اید؟

ما به خاطر اینکه اشرافیت بیشتری داشته باشیم، خودمان الگوریتم آن‌ها را بررسی کرده‌ایم و باید بگویم که آن قدر هوشمندانه عمل کرده‌اند که هیچ فردی نمی‌تواند در فضای ایجاد شده برنده خارج شود. البته تأکید می‌کنم که ممکن است فرد در چند بازی اول برد هم داشته‌باشد، اما وقتی مبلغ بالا‌تر می‌رود و شرکت کننده سرمایه خود را واریز می‌کند چیزی که از دست می‌رود سرمایه‌اش است.

با اینکه فعالیت قمار غیرقانونی است دلیل گرایش به آن چیست؟

این موضوع یکی از جرائمی که در چند سال گذشته به صورت قارچ‌گونه زیاد شده و بخشی از آن به دلیل گسترده شدن فضای مجازی، بخشی هم به دلیل خلأ قانونی که قبلاً وجود داشت و بخش دیگر هم در نا آگاهی عمومی است که سبب شده افراد زیادی به سمت آن گرایش پیدا کنند.

سودای یک شبه پولدار شدن که جوانان زیادی به آن رغبت پیدا کرده‌اند از عمده‌ترین دلایل رونق گرفتن این فعالیت است. از همین رو سال گذشته پرونده‌های بسیاری در این باره رسیدگی شد و این فراوانی سبب شده تا یکی از اولویت‌های اصلی ما پی‌جویی پرونده‌های قمار باشد.

یکی از دلایل گرایش را خلأ قانونی که در گذشته وجود داشت اعلام کردید. آیا این خلأ قانونی همچنان به قوت خود باقی است؟

خیر. در حال حاضر از لحاظ قانونی هیچ خلأ قانونی وجود ندارد.

با این حال مهم‌ترین پرسش مطرح شده درباره چرایی فعالیت این سایت‌ها است. پرسش عمومی است که چرا پلیس با گردانندگان آن برخورد نمی‌کند؟

فعالیت آن‌ها غیر‌قانونی است و کسی منکر آن نیست. ما هم می‌گوییم غیر قانونی است. آن‌ها از بستر شبکه اجتماعی خارجی استفاده می‌کنند که سرور آن در خارج از کشور است. شما می‌بینید که این فعالیت‌ها در شبکه‌های اجتماعی داخل وجود ندارد با این حال پلیس باند‌های بزرگ زیادی را متلاشی و سایت‌های زیادی را مسدود کرده است. متأسفانه باید بگویم که گردانندگان اصلی این سایت‌ها در خارج از کشور هستند و آن‌ها از ظرفیت‌های فضای مجازی مثل ترغیب افراد برای یک شبه پولدار شدن و جذابیت‌های جنسی استفاده می‌کنند و نوجوانان، جوانان و بزرگسالان را به این فضا دعوت می‌کنند.

گردانندگان این سایت‌ها که در خارج از کشور هستند، افرادی را در داخل اجیر کرده‌اند که برای فعالیت‌های آن‌ها تبلیغ می‌کنند. ما در پلیس فتا به صورت مجدانه این موضوعات را پیگیری می‌کنیم و خواهشمان هم از شهروندان این است که گزارش‌های خود در این باره را به صورت شبانه‌روزی از طریق سایت پلیس فتا گزارش کنند.

آیا امکان شناسایی این افراد در کشور‌های غیر وجود ندارد؟

تعداد زیادی از آن‌ها در کشور‌های همسایه شناسایی شده‌اند که استرداد آن‌ها از سوی پلیس بین‌الملل در حال انجام است. این موضوع را هم مطرح کنم که بسیاری از آن‌ها با هویت نامشخص در حال فعالیت هستند. به هر حال تا زمانی که پول در چرخه بانکداری در جریان است، شاید سیستم بانکداری را مقصر بدانند. این‌ها در پوشش کسب و کار مجاز فعالیت خود را شروع یا از حساب‌های واسط و اجاره‌ای استفاده می‌کنند.

به هر صورت افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند فعالیت‌های مالی‌شان از طریق درگاه‌های ریالی در حال انجام است. در این باره توضیح دهید.

فعالیت‌های مالی این افراد با استفاده از کارت‌های بانکی اجاره‌ای در حال انجام است. افراد شیاد کارت‌های بانکی شهروندان را با وعده‌هایی مثل شراکت در یک فعالیت اقتصادی با احتساب سود به دست آورده و از آن سوءاستفاده می‌کنند. اقدام‌های سخت‌گیرانه‌ای که از سوی پلیس، دستگاه قضایی و بانک مرکزی صورت گرفته سبب شده این افراد کارت‌های اجاره‌ای را در دستور کارشان قرار دهند. زمانی که جرم محرز شود ما جرم را پیگیری می‌کنیم، اما به حریم خصوصی افراد وارد نمی‌شویم، اما مواردی که عنوان مجرمانه داشته‌باشد با هماهنگی مراجع قضایی آن را پیگیری می‌کنیم. بانک‌ها هم به عنوان گزارش دهنده هستند و در مواردی که ببینند از بسترشان سوءاستفاده می‌شود و در باب قمار و پولشویی استفاده می‌شود، بسته به پلیس تخصصی موارد را گزارش می‌کنند.

به هر حال صاحبان این کارت‌های اجاره‌ای تحت تعقیب قرار می‌گیرند؟

بله، افرادی که کارت‌هایشان در این فعالیت‌ها استفاده شود به اتهام معاونت شرکت در جرم تحت تعقیب قرار می‌گیرند. این موضوع را هم اشاره کنم که کارت‌های استفاده شده از کارت‌های نوزادان هشت‌ماهه تا سالخوردگان ۹۰ ساله را شامل می‌شود که طبیعتاً از تراکنش‌های صورت گرفته بی‌اطلاع هستند، اما خانواده‌شان درگیر ماجرا می‌شوند. تراکنش‌هایی که تا ۱۰۰‌میلیارد تومان را هم شامل می‌شود.

موضوع دیگر درباره سایت‌هایی است که درباره فعالیت غیرقانونی این افراد تبلیغ می‌کنند که در این باره هم توضیح دهید.

افرادی که سایت‌های قمار را تبلیغ می‌کنند خواسته یا ناخواسته دست به این کار می‌زنند. بیشتر فعالیت این افراد در حال حاضر در اینستاگرام جریان دارد. آن‌ها که آگاهانه در این باره فعالیت می‌کنند قانون تکلیف آن‌ها را مشخص کرده که بسیاری از آن‌ها احضار شده، پیج‌هایشان مسدود یا بازداشت شده‌اند. بخش دوم افرادی هستند که ناخواسته وارد این فضا شده‌اند. مثل سلبریتی‌ها و افراد مشهوری که فالوور بالایی دارند و در این باره تبلیغ می‌کنند، باید جوابگوی رفتارشان باشند. آن‌ها باید هوشیار باشند که در دام این مجرمان گرفتار نشوند و قبل از انتشار آگهی‌ها باید ماهیت آن را بررسی کنند؛ چراکه در صورتی که وارد این فضا شوند به عنوان متهم قمار تحت تعقیب قرا خواهند گرفت.

یکی از نگرانی‌های مهم در این باره بازدارنده نبودن برخورد‌های صورت گرفته است به این معنا که با مسدود شدن سایت‌های قمار سایت‌های دیگری به راحتی فعالیت خود را شروع می‌کنند. در این باره توضیح دهید.

فعالیت بازدارنده وجود دارد. بازداشت شدگان این فعالیت‌ها در اختیار مقام قضایی قرار گرفته و برایشان جرایم سنگین در نظر گرفته می‌شود و به این شکل نیست که کسی آزادانه بیاید و فعالیت کند. هر کس که بازداشت شود و در اختیار قانون قرار گیرد، منطبق با جرمی که مرتکب شده از سوی دستگاه قضایی با او برخورد می‌شود.

در پایان بگویید که ساختار پیشگیرانه چگونه می‌تواند به کاهش این جرم منجر شود؟

باید آگاه‌سازی عمومی صورت گیرد. فقط هم پلیس متولی نیست که مردم را آگاه کند. برآورد‌های ما نشان می‌دهد میانگین رده سنی که طعمه هستند، جوانانی هستند که سودای یک شبه پولدار شدن دارند که نیاز است همه نهاد‌ها آگاه‌سازی عمومی را در این باره صورت دهند. آنگونه که اشاره شد اولین گام مهندسی اجتماعی است که فرد را ترغیب و تطمیع می‌کنند که اگر فرد این آگاهی را کسب کند که راهش به ناکجا آباد است خود و خانواده‌اش را درگیر نمی‌کند.

در سایت‌های قمار هیچ برنده‌ای وجود ندارد و همه بازنده هستند. الگوریتم هوش مصنوعی که این سایت‌ها استفاده می‌کنند به این شکل است شرکت کننده یک یا دو بار برنده می‌شود و این برای ترغیب کردن شرکت کننده است که وارد این فضا شود که بسیاری از پرونده‌ها نشان می‌دهد که افراد زیادی کل زندگی و هزینه خانه‌اش را باخته‌است. فردی کارمند که حقوق کارمندان یک شرکت را داشته است با این احتساب که با وارد کردن این پول به قمار می‌تواند پول بیشتری را کسب کند همه آن را در قمار باخته است.

منبع: روزنامه جوان