جعل سنتی و جعل رایانه‌ای

مسئله مربوط به جرایم رایانه‌ای در کشور به اوایل سال ۱۳۸۰برمی‌گردد. در آن برهه زمانی جرایم رایانه‌ای بیشتر در خصوص موضوعاتی همچون جعل اسناد دولتی و شخصی اتفاق می‌افتاد. چنان‌که اولین جرم رایانه‌ای در خرداد ۱۳۷۸ به ثبت رسید که در آن یک دانشجوی کامپیو‌تر و یک کارگر چاپخانه در کرمان، چک‌های تضمینی را جعل می‌کردند.

به گزارش ایران هشدار، بر اساس تحقیقات انجام شده، در کشور جرایم رایانه‌ای سالیانه در حدود ۳۰ درصد رشد داشته و همچنین شرکت‌های تجاری سالانه یک تریلیون دلار از ارتکاب جرایم رایانه‌ای مورد آسیب قرار می‌گیرند. این آمار نشان دهنده رشد بالایی از جرایم رایانه‌ای در کشور است و لزوم پیشگیری کاربران در مواجه با خطرهای احتمالی را هشدار می‌دهد.

در این قسمت ابتدا به یکی از موضوعات جرایم رایانه‌ای با عنوان جعل رایانه‌ای و سپس به مقایسه آن با جعل سنتی می‌پردازیم.

طبق تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در اروپا به اعمالی نظیر ورود، تغییر، پاک کردن یا متوقف کردن داده‌ها یا برنامه‌های رایانه‌ای که به قصد ارتکاب جرم صورت می‌گیرد، جعل رایانه‌ای می‌گویند.

اما در ایران، قانون‌گذار در قانون جرایم رایانه‌ای سال ۱۳۸۸ با عنوان «جرایم علیه صحت و تمامیت داده‌ها و سیستم‌های رایانه‌ای و مخابراتی» و در مبحث یکم جرم جعل رایانه‌ای و ارکان آن را توضیح داده است.

در ماده ۷۳۴ قانون مجازات اسلامی (ماده ۶ قانون جرایم رایانه‌ای) آمده است هرکس که به‌طور غیر مجاز مرتکب اعمال زیر شود جاعل محسوب می‌شود:

 الف. تغییر یا ایجاد داده‌های قابل استناد یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده به آن‌ها؛

ب. تغییر داده‌ها با علایم موجود در کارت‌های حافظه یا قابل پردازش در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا تراشه‌ها یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده‌ها یا علایم به آن‌ها.

 «جعل سنتی و جعل رایانه‌ای»

در جعل سنتی عنصر مادی جرم کاملاً مادی و محسوس و فیزیکی است و شامل مواردی نظیر «ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی فراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر یا به‌کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن» می‌شود. این عناصر جرم، مادی و مرتبط با ابزاری مثل کاغذ، قلم و اسناد هستند.اما در جعل رایانه‌ای این داده‌ها هستند که می‌توانند به صورت داده‌های پیام یا داده‌های رایانه‌ای موجبات تشکیل جرم را فراهم آورند. «داده» به هر نمادی از اطلاعات و مفاهیمی که برای پردازش در سیستم رایانه حاوی برنامه‌ای مناسب برای وا داشتن یک سیستم به انجام یک وظیفه، به‌کار برده می‌شود، اطلاق دارد.

در قانون تجارت الکترونیکی در ماده ۲ بند (الف) داده پیام این‌گونه تعریف شده است:

 «هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم که با وسایل الکترونیکی، نوری و یا فناوری‌های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت ذخیره یا پردازش می‌شود.» در هر دو جرم جعل (سنتی و رایانه‌ای)، عنصر مادی مبتنی بر نوعی دست کاری و ایجاد تغییر است. امّا با تعاریف انجام شده تفاوت بین عناصر مادی جرم جعل در جعل سنتی و رایانه‌ای کاملاً مشخص می‌شود. در جعل سنتی، عنصر کاملاً مادی و محسوس است و در جعل رایانه‌ای این عنصر دیجیتالی است.

در باب مجازات این جرایم نیز تفاوت‌هایی دیده می‌شود. طبق ماده ۷۳۴ قانون مجازات اسلامی (ماده ۶ قانون جرایم رایانه‌ای) برای مرتکب جرم جعل رایانه‌ای حبس از یک ماه تا ۵ سال و جزای نقدی از ۲۰ تا ۱۰۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات می‌باشد و برای جرایم جعل سنتی حسب نوع جعل ارتکابی، مجازات حبس‌های طولانی مدت و حتی تا مجازات محاربه و افساد فی ارض پیش‌بینی شده است.

آنچه می‌تواند مفید باشد شناسایی و پیشگیری از وقوع جعل است، این‌که مطمئن شویم داده‌ای که منتسب به افراد است اصالتا و بدون تغییر از جانب صادر کننده ایجاد شده و تغییر یا دخل و تصرفی در داده ایجاد نشده است؛ البته این موضوع خود نیازمند کار‌شناسی است و شناسایی آن کار آسانی نخواهد بود و توجه به این نکته حائز اهمیت است که همانگونه که جعل سنتی می‌تواند پیامدهای منفی برای اشخاص و اقشار جامعه در پی داشته باشد جعل در فضای مجازی نیز موجبات ایجاد خسارات مادی و معنوی را برای اشخاص فراهم می‌آورد.

بیشتر بخوانید

هشت مصداق از جرم سایبری در فضای مجازی

هر روز شمار جدیدی از بزه‌های سایبری کشف می‌شود که در قوانین مربوطه، جرم انگاری نشده‌اند. در ادامه خلاصه‌ای از مصادیق جرایم سایبری (در قانون جرایم رایانه‌ای) مورد بررسی قرار گرفته است:

به گزارش سایبرلا (CYBER-LAW) به نقل از گرداب:مجرمین سایبری، برخلاف بزهکاران سنتی، عموما در شمار افرادی هستند که از ضریب هوشی بالایی برخوردارند. قابل درک است که مبارزه با یک جیب‌بر، به مراتب راحت‌تر از مقابله با یک کلاهبردار رایانه‌ای است که از دانش و ذکاوت بالایی بهره می‌برد.

دسترسی غیر مجاز به داده‌های رایانه‌ای: مقصود آن است که فرد بزهکار با نقض تدابیر امنیتی و به صورت غیر مجاز به داده‌های حفاظت شده دست یابد. به عنوان مثال، فردی با هک کردن سایت سازمان سنجش، اطلاعات مربوط به داوطلبان کنکور را برباید. همچنین، ممکن است یک بزهکار سایبری اقدام به هک کردن سایت و سیستم یک اپراتور تلفن همراه کرده و سپس اطلاعات و سوابق کاربری یکی از مشترکان را برداشت کند.

شنود غیرمجاز: مقصود از شنود غیرمجاز، آن است که بزهکار محتوای در حال انتقال ارتباطات شخصی (مقصود ارتباطات غیر عمومی است) را در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا امواج الکترومغناطیسی و… شنود نماید. به این ترتیب، دسترسی به رمز ورود پست الکترونیکی افراد و خواندن پیام‌های موجود در آن‌ها، یا دسترسی به ارتباطاتی که افراد از طریق شبکه‌های ارتباطی با یکدیگر دارند؛ می‌تواند مصداقی از شنود غیرمجاز باشد.

جاسوسی رایانه‌ای: دسترسی به داده‌های سری رایانه‌ای، شنود آن‌ها، در دسترس قراردادن آن‌ها برای افراد فاقد صلاحیت و… می‌تواند مصداقی از جاسوسی رایانه‌ای باشد.

جعل رایانه‌ای: تغییر متقلبانه داده‌های رایانه‌ای به نحوی که فرد بتواند از این داده‌ها استفاده نماید؛ مصداقی از جعل رایانه‌ای است. به عنوان مثال، کارمند بانک ممکن است با دسترسی به شبکه حساب‌های بانکی، اقدام به دستکاری متقلبانه صورت حساب‌ها نماید. البته دایره شمول جعل رایانه‌ای تنها محدود به موسسات مالی و شرکت‌ها نیست. ممکن است یک دانشجو از طریق هک نمودن سایت استاد خود، اقدام به دستکاری اطلاعات آموزشی یا تغییر متقلبانه نمره‌های خود یا دیگران نماید. همچنین، تغییر در داده‌های موجود در کارت‌های حافظه نیز از جمله مصداق‌های جعل رایانه‌ای هستند. به عنوان مثال، مرتکب با ربودن فلش مموری فرد دیگر، اقدام به تغییر متقلبانه داده‌های موجود در آن می‌نماید.
سرقت رایانه‌ای: مقصود آن است که بزهکار به طور غیر مجاز داده‌های متعلق به دیگری را برباید. به عنوان مثال، بزهکار سایبری با ورود به سامانه شخصی کارمندان ادارات و یا دانشجویان، اطلاعات شخصی آن‌ها را سرقت نماید. بدین ترتیب قابل درک است که برخلاف سرقت سنتی که باید در جریان آن حتما مالی ربوده شود؛ در سرقت رایانه‌ای، هدف ربودن اطلاعات محرمانه دیگران و سپس سوءاستفاده از آن‌ها (به عنوانه مثال برای کلاهبرداری رایانه‌ای) است.

کلاهبرداری رایانه‌ای: هر کس به طور غیر مجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی همچون وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه‌ها وجه، مال یا منفعتی را برای خود یا دیگری تحصیل کند؛ کلاهبردار رایانه‌ای محسوب می‌شود. به عنوان مثال، ممکن است بزهکار با مختل کردن فعالیت سایت یک بانک و در نتیجه ربودن اطلاعات کاربرانی که در حال انجام عملیات در آن سایت هستند؛ اقدام به ربودن اطلاعات آن‌ها نموده و بدین طریق، حساب‌های آن‌ها را خالی کند. همچنین، ممکن است کلاهبردار رایانه‌ای، صفحه‌ای متقلبانه مشابه با یک سایت معتبر را ساخته و اطلاعات کسانی که به اشتباه رمز ورود خود را در این صفحه متقلبانه وارد می‌کنند؛ ربوده و سپس اقدام به سوءاستفاده از این اطلاعات کند.

جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی: یکی از مصداق‌های قابل توجه جرایم رایانه‌ای، جرایم علیه اخلاق عمومی یا‌‌ همان هرزه نگاری رایانه‌ای است. بر همین اساس، تهیه و انتشار فیلم‌ها و تصاویر مستهجن از افراد در شمار مصادیق مجرمانه قرار دارد.

نشر اکاذیب: نسبت دادن اعمالی بر خلاف حقیقت به دیگران با قصد اضرار به آن‌ها و یا تشویش اذهان عمومی می‌تواند مصداقی از جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای باشد. به عنوان مثال، ممکن است فردی در فضای مجازی، نقل قولی را با هدف ضرر رساندن به جایگاه اجتماعی یک مقام مسئول و البته به دروغ به وی نسبت دهد. در این صورت، وی مرتکب نشر اکاذیب رایانه‌ای شده است.

بیشتر بخوانید

جرایمی که صرفا سازمان یافته نیستند

استقبال گسترده از فضای مجازی برای ذخیره اطلاعات شخصی بحث امنیت این فضا را در میان جوامع مختلف داغ کرده است.

فناوری های جدید‏، فرصت های جدیدی را برای مجرمان پدید می آورند‎. کامپیوتر، لپ تاپ، گوشی هوشمند، تبلت و سایر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی چند سالی است ‏که در ادبیات گفتاری و کاری ما جای خود را به گونه ای باز کرده که گاه سپری کردن یک روز ‏بدون این وسایل غیر ممکن به نظر می رسد.‏
اما این فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی که وابستگی انسان به رایانه را به شدت افزایش داده زمینه ‏توسعه جرایم رایانه ای را نیز محیا کرده است. این جرایم نرم که شاید اغلب عاری از خشونت و بی ‏خطر جلوه کند بیشتر مسایل مادی و انتقال پول از حساب های مختلف را شامل می شود. حال دیگر جرایم در فضای مجازی صرفا سرقت های دولتی و یا هک های سازمان یافته ‏نیست بلکه اخبار گوناگون از زن جوانی که عکس های خانوادگی اش در فضای مجازی دست ‏به دست می چرخد تا آن مردی که حساب بانکی اش خالی شده و شاید صدها مورد دیگر، همه و ‏همه قربانی امیال و جرایم واقعی مجرمان فعال در فضای مجازی هستند‎ لذا ‏ارتکاب به این عمل نیازمند مهارت رایانه ای و برنامه ریزی است که با گسترش تکنولوژی هایی ‏مانند اینترنت که به راحتی در دسترس همگان قرار دارد بدون محدویت رو به افزایش است.‏

با توجه به اینکه تاریخچه مشخصی از پیدایش جرایم رایانه‌ای و اینترنتی وجود ندارد، اما به هرحال این دسته از ‏جرایم را باید نتیجه فن آوری ارتباطات و اطلاعات دانست.‏‎
کارشناسان رایانه بر این باورند که منشا پیدایش جرایم رایانه‌ای و اینترنتی به ماجرای «رویس» باز ‏می‌گردد.‏‎ این شخص که در یک شرکت فروش عمده میوه و سبزی، به عنوان حسابدار مشغول به کار بود با ‏تغییر قیمت‌ها و تنظیم درآمدها در رایانه، مبلغی از مرجع آن را کاهش می‌داد و به حساب دیگری ‏واریز می‌کرد.‏‎ این عملکرد «رویس» موجب شد تا در کمتر از شش سال به بیش از یک میلیون دلار دست پیدا ‏کند، اما به دلیل نداشتن مکانیزم برای توقف این روند، «رویس» خودش را به محاکم قضایی معرفی ‏کرد و به ۱۰ سال زندان محکوم شد.‏‎
 
براساس اطلاعات موجود، نخستین جرم اینترنتی در ایران در تاریخ ۲۶ خرداد ۱۳۷۸ اتفاق افتاد. در ‏آن زمان یک کارگر چاپخانه و یک دانشجوی رایانه اقدام به جعل چک‌های تضمینی مسافرتی ‏کردند.‏‎ بعد از آن گروه‌های هکر، جرم‌های دیگری را مرتکب شدند و به تدریج مواردی نظیر جعل اسکناس، ‏اسناد و بلیت‌های شرکت‌های اتوبوس رانی، جعل اسناد دولتی از قبیل گواهی نامه، کارت پایان ‏خدمت، مدرک تحصیلی و جعل چک‌های مسافرتی و عادی به این جرایم اضافه شد.‏
 
اما گاهی جرایم تنها ماهیت مالی و اقتصادی را در بر نمی گیرد چراکه فناوری های اطلاعاتی، ‏انقلابی را ایجاد کرده که دیگر رویا پردازی های کنترل امورات زندگی بشر به دست هوش مصنوعی ‏دور از ذهن نیست.‏ انقلاب اطلاعاتی و ارتباطی؛ شرکت ها و حتی دولت ها را مجاب کرده تا مهمترین اسرار خود را در ‏حافظه رایانه ها و سیستم های اداری پیشرفته بسپارند به همین علت وابستگی افزایش جرایم علیه ‏سیستم های پردازش داده طی دهه اخیر در بسیاری از کشورها خطری برای شرکت ها و دولت ها ‏محسوب می شود. لذا  در سطح ملی و بین المللی دغدغه هایی در مورد تهدید جدید «جرایم رایانه ‏ای» مورد توجه قرار گرفته است.‏
سازمان پلیس جنایی بین المللی، جرایم رایانه ای را به شرح زیر طبقه بندی کرده است:‏
 
۱- کلاه برداری رایانه ای‎  
کلاهبرداری رایانه ای از دسته جرائم اصلی سوء استفاده های رایانه ای در باب جرائم اقتصادی‎ رایانه ای می باشد. دارایی های عینی غیر ملموس در قالب «داده های رایانه ای » مانند وجوه ‏سپرده یا ساعات کاری، معمول ترین راه های کلاهبرداری کامپیوتری را تشکیل می دهند. در ‏تجارت مدرن (تجارت الکترونیک) نقل و انتقال پول و نقد و خرید و فروش کالای تجاری، به سرعت ‏جای خود را به انتقال سپرده ها از طریق سیستم های کامپیوتری می دهد. که در نتیجه امکانات ‏بسیاری را برای سوء استفاده فراهم می آورد‎. در ادامه به چند نمونه از سوء استفاده رایانه ای در باب کلاهبرداری اشاره می شود‎:
الف) سوء استفاده از شبکه تلفنی‎
ب) سوء استفاده از صندوق های پرداخت‎
ج) سوء استفاده از کارتهای پلاستیکی (اعتباری‎)
 
۲- ‎جعل رایانه ای‎
وارد کردن، تغییر ، محو یا موقوف سازی داده های رایانه ای یا برنامه های رایانه ای یا دیگر ‏مداخلات در زمینه داده پردازی از طریق یا تحت شرایطی که در قوانین ملی تشریح شده است، ‏متشکله جرم جعل است اگر به خاطر هدفهای مرسوم، چنین جرمی ارتکاب یافته باشد‎. اصولا جعل برخلاف کلاهبرداری رایانه ای، به منظور ایراد خسارت به اموال و تحصیل امتیاز مالی ‏ارتکاب نمی یابد لیکن در اسناد به کار می رود‎.
‎ایجاد خسارت (تغییر، تخریب) در داده ها و یا برنامه های کامپیوتری؛ که این نوع فعالیت مجرمانه شامل دست یابی مستقیم یا مخفیانه غیر مجاز به سیستم ها و برنامه های ‏رایانه ای با استفاده از برنامه های جعلی به نام ویروس، کرم، یا بمب های منطقی به منظور ایجاد ‏خسارت از طریق پاک‎
 
۳-‎ ‎سابوتاژ‎ 
اصلاح، موقوف سازی، و یا پاک کردن غیر مجازداده ها یا عملیات رایانه ای به منظور مختل ساختن ‏عملکرد عادی سیستم، آشکارا فعالیت مجرمانه به حساب می آید و به آن سابوتاژ رایانه ای می ‏گویند‎. عناصر متشکله جرم سابوتاژ رایانه ای عبارت است از: ۱- ابزار و راهها ۲- هدف‎
‎ ‎نفوذ کردن رایانه ای خدشه زننده ها:‏‎ این نوع عمل مجرمانه شامل دسترسی های غیر مجاز به رایانه ها و نفوذ به سیستم های رایانه ای‎  می شود که دارای انگیزه های گوناگونی می باشد که مهمترین آنها که قصد کنجکاوی، تفریح و ‏تفنن بوده اصولا به قصد آسیب رساندن و بهره برداری مالی انجام نمی گیرد و از نظر سنی بیشتر ‏خدشه زنندگان جوانان و رده سنی ۱۵ تا ۲۴ قرار دارند‎.
 
۴-‎ ‎استراق سمع غیر مجاز‎ 
بنا به تعریفی که ارائه شده استراق سمع عبارت است از: استراق سمع یا قطع، که بدون حق و توسط ‏ابزارهای تکنیکی بر روی ارتباطات، (وارده یا خارجه) در حدود یک سیستم یا شبکه رایانه ای انجام ‏شود‎.
 
۵- ‎سرقت و تکثیر غیر مجاز برنامه های رایانه ای حمایت شده‎ 
تکثیر و توزیع یا انتشار همگانی و بدون داشتن مجوز یک برنامه رایانه ای که تحت حمایت قانون ‏است‎.
 
۶- ‎پورنوگرافی غیر مجاز رایانه ای‎ 
تعریف لغوی آن عبارت است: هرگونه نوشته، فیلم، تصاویر و مطالب مربوط به امور جنسی که فاقد ‏هر گونه ارزش ادبی، هنری، سیاسی و علمی است و اعمال مجرمانه در پورنوگرافی عبارتست از اینکه ‏شخصی از ابزار سمعی و بصری یا وسایلی که حاوی اینگونه تصاویر و عکسهای هرزه باشد را ‏بفروشد، پخش کند یا چنین وسایل را در معرض نمایش گذارد یا کودکان و جوانان را به شرکت در ‏این نمایش یا پورنوگرافی اغوا یا تشویق نماید‎.
 
۷- جرایم چند رسانه ای‎  
این نوع جرم که با جرائم نسل سوم رایانه و اینترنت وابسته است اصولا در محیط مجاز یا همان ‏سایبرا سپیس قابل تحقق می باشد. جرم چند رسانه ای شامل هرگونه فعالیت ممنوعه قانونی و یا ‏اخلاقی در ارتباط با سوء استفاده از تکنولوژی ارتباطات و رسانه می باشد که به طور عمده مرتکبان ‏ناشناس به طور اجتماعی در فضای ناشناخته دست به اعمال خود می زنند.‏
 
امنیت سایبری در ایران
به منظور حفظ حریم کاربران در فضای مجازی قانون جرایم رایانه‌ای‎ ‎در سال ۱۳۸۸ برای تعیین ‏مصادیق استفاده‎ ‎مجرمانه‎ ‎از سامانه‌های‎ ‎رایانه‌ای‎ ‎و‎ ‎مخابراتی‎ ‎به تصویب‎ ‎مجلس شورای ‏اسلامی‎ ‎رسید‎.‎
قانون جرایم رایانه‌ای در سه بخش و ۵۶ ماده تنظیم شده‌ که حبس و جریمه نقدی یا هر دو ‏مجازات‌هایی است که برای مرتکبین این جرایم وضع شده‌است‎
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان
بیشتر بخوانید

۱۰ پیام حقوقی و قضایی که همگان باید بدانند

معاونت فرهنگی قوه‌قضاییه در بررسی میدانی و گفتگوهای متعدد با قضات محاکم و کارشناسان حقوقی، برخی از مهم ترین علل مراجعات قضایی مردم را در قالب بسته حقوقی جمع آوری کرده و همزمان با هفته قوه‌قضاییه به اطلاع می‌رساند. نادانسته‌های حقوقی و قضایی جامعه امروز که ریشه بسیاری از مشکلات قضایی است، لازم است به طور گسترده برای تمام اقشار اطلاع‌رسانی شده و مورد توجه عمومی قرار گیرد.

۱۰ نکته و پیام هشداردهنده حقوقی ارائه شده تلاشی برای ساماندهی رفتار حقوقی مردم با هدف کاهش پرونده‌های قضایی است.

نکته حقوقی اول: پرهیز از انجام معاملات با دست‌نوشته یا قولنامه عادی

اسناد و دست‌نوشته‌های عادی قابل‌انکار و تردید هستند؛ لذا برای انجام معاملات و تنظیم سند، در مرحله اثبات اصالت، بسیارخطاپذیرند. با توجه به اینکه موارد بسیاری از اینگونه نوشته‌ها، جعل می‌شود، اثبات اصالت نوشته عادی توسط کارشناسان بسیار مشکل است. لازم است افراد از دست نوشته اجتناب کنند و جایی که دسترسی به دفاتر اسناد رسمی نباشد، در تنظیم سند عادی حتما دونفر شاهد بگیرند.

نکته حقوقی دوم: عدم اثبات اصالت سند عادی، در حکم جعل است

وقتی دست‌نوشته یا سند عادی به دادگاه ارائه شود، دادگاه آن را به کارشناس ارجاع می‌دهد تا اصالت آن بررسی شود اگر احراز اصالت دست نوشته صورت نگیرد، سند جعلی محسوب می‌شود و در صورت شکایت فرد ذینفع، پرونده جزایی دیگری با عنوان «جعل» و « استفاده از سند مجعول» قابل طرح خواهد بود که مجازات هرکدام از آنها حداقل شش ماه حبس است. با این ملاحظات نه تنها حقوق مالی موجود بواسطه دست نوشته تامین نمی‌شود بلکه جنبه کیفری دیگری نیز متوجه فرد ارائه کننده می شود. تنظیم رسمی سند می‌تواند از این مشکلات جلوگیری کند. یکی از موارد شایع، بذل و بخشش مهریه با دست نوشته عادی بین زن و شوهر است که معمولا نتایج فوق را درپی دارد.

نکته حقوقی سوم: ضرورت استعلام وضعیت ثبتی ملک قبل از انجام معامله

افراد زمانیکه می‌خواهند ملک یا زمینی را معامله کنند، لازم است در مورد ملک و مستغلات از اداره ثبت اسناد استعلام کرده و پس از آن اقدام به امضا قولنامه و تبادل وجه معامله کنند. در موارد بسیاری اتفاق می‌افتد که ملک به علل قانونی در توقیف و یا رهن بوده و گاهی نیز فرد فروشنده اجازه معامله ندارد؛ لذا استعلام و تخصیص کد رهگیری مانع مراجعات قضایی خواهدشد.

نکته حقوقی چهارم: دانستنی‌های مهریه

مهریه بالای ۱۱۰ سکه با معرفی و توقیف اموال، نظیر ملک، دارایی، حساب بانکی، حقوق دریافتی ماهانه و .. قابل وصول است. همچنین مهریه پس از فوت زن، توسط ورثه و پس از فوت شوهر، توسط زن از اموال باقی مانده شوهر قابل وصول است. به یاد داشته باشیم بذل و بخشش مهریه با دست نوشته عادی به راحتی قابل اثبات نیست، این کار لازم است در دفاتر اسناد رسمی انجام شود.

نکته حقوقی پنجم: معامله صوری به قصد فرار از دین، جرم و قابل پیگیری است

گاهی اوقات افراد برای اینکه بدهی مالی خود را نپردازند، اموال را به نام فرد دیگری انتقال می‌دهند. این معامله از نظر قانون صوری تلقی می‌شود، با توجه به اینکه در بسیاری از موارد اموال به نام اعضای درجه یک خانواده وی انتقال می‌یابد و یا تاریخ معامله نزدیک به زمان وقوع دعوا در دادگاه و مقدم بر نقطه نزاع بوده و یا مبلغ معامله مبادله نشده باشد، در این‌صورت، دادگاه آن معامله را باطل می‌کند و در صورت شکایت ذینفع، فرد به دلیل فرار از دین به چهار ماه تا دوسال حبس محکوم می شود.

نکته حقوقی ششم: اموال مستثنی از دین

برخی از اموال محکومین مالی در هنگام اجرای حکم، از شمول توقیف جهت پرداخت بدهی مالی به شرح زیر مستثنی شده است:

– مسکن موردنیاز بدهکار و افراد تحت تکفل وی بارعایت شوون عرفی و به شرط سکونت در آن.
– وسیله نقلیه شخصی موردنیاز متناسب با شان بدهکار.
– اثاثیه موردنیاز زندگی برای رفع حوایج ضروری بدهکار و خانواده و افراد تحت تکفل وی.
– وسایل و ابزار کار از جمله برای کسبه وتجار سرمایه و محل کسب، و برای کشاورزان ادوات زراعی.

نکته حقوقی هفتم: صیغه محرمیت در دوران نامزدی

بسیاری از خانواده ها بدون اطلاع از اثرات حقوقی محرمیت که در قانون همان نکاح موقت خوانده می‌شود نسبت به اجرای صیغه محرمیت در دوران نامزدی اقدام می‌کنند که ناخواسته با مشکلاتی روبرو می‌شوند. برای نکاح موقت، مبلغ ناچیزی مهریه تعیین می‌کنند که با پایان یافتن دوره محرمیت، طرفین اقدام به نکاح دائم کنند. مشکل از آنجا آغاز می‌شود که مرد به دلایلی با جاری شدن نکاح دائم مخالفت می‌کند. با این امتناع، خانواده دختر متضرر شده و با دریافت مهریه ناچیز، دختر به خانه پدر برمی‌گردد. چه بسا در طول مدت نکاح موقت، زوجیت نیز واقع می‌شود.

نکته حقوقی هشتم: وعده قبل از عقد نکاح، تعهد ایجاد نمی‌کند

‏ در خواستگاری، توافق پسر و دختر و یا خانواده‌های دو طرف درباره نکاح یا ازدواج آتی ایجاد تعهد و حتی مشروعیت رابطه زناشویی ایجاد نمی‌کند. طبق قانون مدنی وعده ازدواج، ایجاد علقه زوجیت نمی‌کند، اگرچه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر‌ شده است، پرداخته شده باشد. بنابراین هر یک از زن و مرد، در زمان خواستگاری و مادام که عقد نکاح جاری نشده است، می‌تواند از وصلت امتناع کند و طرف دیگر نمی‌تواند به هیچ‌وجه، او را مجبور به ازدواج کرده یا به جهت صرف امتناع از وصلت، مطالبه خسارتی کند و تا زمانی که عقد ازدواج منعقد نشده‌است نمی‌توان دو طرف را ملزم به زندگی زناشویی دانست و وعده‌هایی که عرفا بین خانواده‌ها تبادل می‌شود، ارزش حقوقی و یا سند رسمی را ندارد.

نکته حقوقی نهم: میزان مهریه همان اظهار اولیه در حین عقد رسمی نکاح است

گاهی اوقات خانواده ها اصرار به جاری شدن صیغه نکاح نزد فرد معین و مشهوری دارند و در همان صیغه که با حضور شاهد و رعایت همه جوانب شرع و قانون صورت گرفته، مهریه محدودی اعلام می‌شود. سپس خانواده‌ها برای ثبت در دفترخانه، میزان مهریه را افزایش می‌دهند که از نظر قانون مورد قبول نیست. مهریه اصلی همان است که هنگام جاری شدن صیغه نکاح اعلام می‌شود. لکن خانواده‌ها هنگام مراجعه به محضر گاهی مهریه‌ای مغایر با آنچه شفاهی توافق کرده‌اند، درج می کنند. این اظهار در محضر، مستند خواهد بود و دادگاه به توافق قبلی که رسمی نبوده، توجه ندارد.

نکته حقوقی دهم: افزایش مهریه بعد از وقوع عقد

افزایش ثانوی مهریه مورد استناد نیست به این معنا که بعد از وقوع عقد و ثبت مهریه، طرفین تصمیم به افزایش مهریه می‌گیرند و حتی اقرارنامه‌ای تنظیم و توضیحاتی اضافه می‌شود. این شرایط جدید نمی‌تواند به عنوان مهریه اصلی تلقی شود در واقع افزایش بعدی یک تعهد است که عنوان و امتیازات مهریه را ندارد.

بیشتر بخوانید

شوخی با پلیس فتا به حبس می‌انجامد

پلیس فتا اعلام کرد که این پلیس، هیچگونه احضاریه یا اخطاری از طریق ایمیل، پیامک یا پیام های خصوصی به کاربران ارسال نمی کند و در صورتی که از کاربری شکایت شده باشد برای آن کاربر احضاریه کتبی می‌فرستد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پلیس فتا، سرپرست اداره پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا ناجا با بیان اینکه تعدادی از کاربران تلاش دارند تا با جعل نام پلیس فتا با دیگر کاربران شوخی کرده و برای دیگر کاربران ایجاد هراس کنند، گفت: متاسفانه شاهد انتشار پیام هایی در بخش گفتگوهای خصوصی برخی از شبکه های اجتماعی یا ایمیلی هستیم که به کاربران اعلام نموده فعالیت شما در شبکه های اجتماعی مجرمانه است و شما تحت نظارت پلیس فتا هستید، برای پاره ای از توضیحات به پلیس فتا و یا دادسرای ناحیه ۳۱ ( جرایم رایانه ای ) به آدرس تهران – خیابان شریعتی – بالاتر از چهارراه طالقانی – نرسیده به بهار شیراز – نبش کوچه فرهاد ۲ مراجعه کنید.

سرهنگ علیرضا آذردرخش تاکید کرد: پلیس فتا ناجا در هیچ یک از شبکه های اجتماعی موبایلی صفحه رسمی نداشته و بنابراین برای کاربران پیام یا هشدار خصوصی ارسال نمی کند و در صورتی که از کاربری شکایت شده باشد با هماهنگی مراجع قضایی برای آن کاربر احضاریه کتبی از طریق پلیس فتا ارسال می گردد.

وی یادآور شد: کاربران محترم به هیچ عنوان به این دست پیام ها که از طریق ایمیل یا پیام های بخش گفتگوهای شبکه های اجتماعی ارسال می شود توجه نکرده و به پلیس فتا یا دادسرای جرایم رایانه ای مراجعه نکنند.

سرهنگ آذردرخش تصریح کرد: کاربرانی که برای آنها از این دست پیام های جعلی با عنوان پلیس فتا آمده است، می توانند شماره تلفن و مشخصات نشر دهندگان مطالب فوق در فضای مجازی را از طریق سایت پلیس فتا به آدرس www.cyberpolice.ir بخش مرکز فوریت های سایبری لینک ثبت گزارشات مردمی به پلیس فتا گزارش دهند.

سرپرست اداره پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا در توصیه به کاربرانی که از نام پلیس فتا سوء استفاده می کنند، گفت: برابر ماده ۵۵۵ مجازات اسلامی بخش تعزیرات، هر کس بدون سمت رسمی یا اذن از طرف دولت خود را در مشاغل دولتی اعم از کشور یا لشگری و انتظامی که از نظر قانون مربوط به او نبوده است دخالت دهد یا معرفی نماید به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد و چنانچه برای دخالت یا معرفی خود در مشاغل مزبور، سندی جعل کرده باشد، مجازات جعل را نیز خواهد داشت.

وی به کاربرانی که از نام و عنوان پلیس فتا سوء استفاده می کند، هشدار داد: از انتشار شایعات در فضای سایبر خودداری کنند چرا که در صورت تکرار و گزارش هموطنان، پلیس فتا پس از شناسایی این کاربران، آنها را به اتهام سوء استفاده کنندگان از نام و عنوان پلیس فتا و تشویش اذهان عمومی به محاکم قضایی معرفی می کند.

سرهنگ آذردرخش مهمترین رویکرد پلیس فتا ناجا را پیشگیری از وقوع جرم در فضای مجازی عنوان کرد و گفت: پلیس فتا از زمان تاسیس تاکنون سعی کرده موضوع پیشگیری را همیشه در اولویت برنامه های خود قرار دهد.

این مقام مسئول، اساس پیشگیری اجتماعی را اطلاع رسانی و فرهنگ سازی برای عموم جامعه دانست و افزود: از این رو تمامی هشدارها، مطالب آموزشی از قبیل مقاله، کلیپ های آموزشی، کروماکی و… تولید شده توسط پلیس فتا در سایت پلیس فتا به آدرس http://www.cyberpolice.ir برای بازدید کاربران بار گذاری شده است.

بیشتر بخوانید